Eğer siz de bu zamana kadar benim gibi Mardin gezisi yapmamışsanız, geçmiş olsun çok şey kaçırıyorsunuz. Bence şimdi Mardin ucuz bilet araştırmalarına başlayın zira kendisine gitmek için uygun fiyat aralığı bulmak biraz zor olabiliyor. Benim uzun zamandır istediğim ama bir türlü planlayamadığım Mardin gezisi 29 Ekim tatili ile gerçekleşti. İlk planım direkt Mardin’e gitmek olsa da 600 küsur bilet fiyatı nedeniyle başka bir güzergah planlamak durumunda kaldım. Low cost falan bir yerden sonra gerçekten hikaye.
Bu yazıda Mardin’e gitmeden önce aklınızda olabilecek sorulara (özellikle kız kıza) ve Mardin gezisi için nerelerin listeye alınması gerektiğine dair bilgiler yer alıyor. Eğer benim gibi Mardin uçak bileti size de ‘oha kardeşim bu bilete İspanya’ya gider geliriz’ şeklinde şoklar yaşatırsa benim Batman’dan Mardin’e gidişim gibi bir plan yapabilirsiniz. Ya da Diyarbakır’a uçak bileti alarak bu güzergah üzerinden Mardin’e varabilirsiniz. Sadece tek bir seçeneğinizin olmadığını belirtmek için bu farklı rotaları da belirteyim istedim.
*Batman uçuşu da 500 TL’lerde o ayrı. Fakat mille alış Mardin’e göre daha az tuttuğu için (yarı yarıya) ben Mardin yerine Batman’a gittim.
Mardin Gezisi Öncesi
Öncelikle yine ülkenin absürt sorularından biri daha aklımıza geldi. Evet bu Mardin’e tek başıma ya da kız kıza gidebilir miyim sorusu. Ben blog için ya da iş amaçlı bazen bir firma daveti ile bir yerlere gidiyorum. Ve orada rehber çıkartmaya çalışıyorum. Ama aslında olması gerekenin bir yerin gezilecek yerlerini listelemek değil, o yola çıkacak cesareti verebilmesi olduğuna inanıyorum. Bu yüzden Mardin’e bir turla, bir firma ile gitmek yerine iki kız, aracısız gitmeyi düşündük. İlk başlarda bundan endişemiz vardı. İki kız gidersek şehri nasıl gezeriz, araba mı kiralarız yoksa yerel bir tur ile mi anlaşırız? Bu soruları sorarken internette günübirlik Mardin gezisi yapan yerel tur firmalarına WhatsApp’tan yazdık ve program ile fiyat detayı istedik. Bu yerel turlar gayet uygun ve araba ya da tur gibi ulaşımınız yoksa iyi bir fikir olabilir.
Sonuç olarak gördük ki Mardin, İstanbul’dan ya da başka bir şehirden iki kız ya da tek fark etmeksizin rahatlıkla gezebileceğiniz bir yer. Ne yazık ki ülkemizde Doğu şehirleri terör ile anılmaya devam ediyor. Ve ne yazık ki terör olayları da gerçekleşmeye devam ediyor. Fakat işin bu kısmı değildi bizim endişemiz. Gece çıkabilir miyiz, yerel turlara ulaşabilir miyiz gibi endişelerimiz vardı. Her ne kadar Mardin gecesini göremesem de bir sonraki Mardin gezimde bu sefer konaklamalı bir plan yapacağım ve yeniden bu kenti keşfedeceğim.
Batman’dan Mardin’e Nasıl Gidilir?
Eğer karar verip de Batman’dan Mardin’e gitmeye niyet ettiyseniz Batman-Mardin arası yaklaşık 150 km. Bu yol hem Bismil üzerinden hem de Hasankeyf üzerinden olabilir. Araç kiralayacaksınız daha kısa olması için Bismil’i tercih edebilirsiniz. Batman Mardin arası yolculuğumuzu Real Konak Hotel’in Genel Müdürü Hüseyin Arslan’ın aracında gerçekleştirdik. Ama yine de tek başımıza gelseydik nasıl giderdik bunu da öğrendik. Batman’dan günde bir defa Mardin’e, Mardin’den de aynı şekilde Batman’a otobüs var. Bu güzergah dışında Midyat’a saat başı otobüsler kalkıyor. Bu yolculuklar da yaklaşık 3 saat sürüyor.
Mardin
Mardin gerçekten farklı bir yer. Dokusu, atmosferi, sokakları Türkiye’de başka bir yere benzemiyor. Mardin’i en güzel kılan muhtemelen farklı kültürlerin hoşgörü ile iç içe yaşamasıdır. Bu yüzden Mardin bir başkadır. Farklı dinlerin, geleneklerin ve kültürlerin birlikte bir bütün olduğu Mardin’i gezmek için az bir zaman olması bizim için üzücü oldu. Ama yine de hızlandırılmış ve çok vakti olmayanlar için kısadan bir rota çıkartmayı başardım.
Midyat
Mardin için kısıtlı vakit olunca bizim programa Midyat sığmadı. Mardin gezisi içinde Midyat elbette büyük eksiklik. Ama günübirlik Mardin’i gezmek isteyenler için de biraz imkansız. Mardin ve Midyat iki farklı gezi rotası çünkü. Bunun için tam kapsamlı Mardin gezisi için 2 tam gün lazım. Midyat’ta görülecek yerler arasında Midyat Eski Kenti ve Mor Gabriel Manastırı yer alıyor. Mor Gabriel Manastırı’nın kapanış saati 17.00. Bu saati geçtiyseniz dışarıdan görebilirsiniz ama önemli olan manastırın içerisi ve içeride yapılan ayini yakalamak. Midyat’ın komşusu Estel‘i de buraya gelmişken görebilirsiniz. Estel’in olayı kızlarının güzelliği imiş. Bu yüzden Estel’den gelin alan biri pek şanslı görülüyor bu coğrafyada.
Kasimiye Medresesi
Midyat rotası üzerinde devam ediyoruz ve sırada Mardin’in bir başka efsane yeri Kasimiye Medresesi var. Kasimiye Medresesi, Artuklular Dönemi’nde, 13. YY’da yapılmaya başlanmış ama bitmesi 15. yy’ı bulmuş.
Osmanlı Konağı (Erdoba Konakları)
Batman ekibinin önerisi ile sıradaki durak Osmanlı Konağı diğer adıyla Erdoba Konağı oluyor. Erdoba Konağı’nın şahane bir Mardin manzarası var. Bu manzarayı güzelce izleyebileceğiniz bir de terası. Hani şu Shutterstock’ta falan bütün branding Mardin görsellerinde bu fotoğraf vardır muhtemelen asdfs. Durun Instagram’dan vereyim o kadrajı;
İşte tam bu terastan o klasik fotoğrafı çekebiliyorsunuz. Bir de üzerine gelsin mi çaylar. Yalnız çaylar kaçak çay. Şu konuyu kendi içimde halledemedim çünkü iflah olmaz Karadeniz çaycısıyım. Erdoba Konakları aynı zamanda bir otel. Tarihi bir yerde kalmak isteyenler için güzel bir alternatif oluyor.
Mardin Ulu Cami
Anadolu’nun en eski camilerinden biri olarak bilinen Ulu Cami’nin inşasına ilk kez 1176 yılında başlandığı söyleniyor. Zinciriye Medresesi’nin hemen altında bulunan Mardin Ulu Cami‘de yer alan kitabe ise Diyarbakır Meliki 2. Kutbüddin İlgazi tarafından yaptırılmış. Bir Artuklu yapısı olan avlulu özelliği ile dikkat çeken Ulu Cami insan ömrünü niteleyen bir çeşmeye, Mezapotamya Ovası’na bakan manzaraya ve labirent gibi bir mimariye sahip.
Dara Antik Kenti
Akşam olmadan Dara Antik Kenti‘ni görmemiz lazımdı bu yüzden hızlıca Mardin’in 30 km güney doğusunda yer alan kente doğru yola çıktık. Dara Antik Kenti, Türkiye’nin abartısız en sürprizli tarih rotası. Düşünün, bir antik kent var. Binlerce yıl önce bir askeri kent olarak hayata geçirilmiş ve %70’i yerin altında. Yani şu an gezdiğimiz yerden çok daha fazlası yerin altında. Kazı çalışmalarının devam ettiği Dara Antik Kenti’nin tamamına yakını gün yüzüne çıkartılınca Mezopotamya’nın Efesi olacak deniyor.
Dara Antik Kenti, M.Ö. 336-330 yılları arasında yaşayan Pers Kralı 3. Darius’tan almış adını. Dara Antik Kenti, farklı kültürlere de ev sahipliği yapmış. Romalılar, İlhanlılar derken hem tahribat görmüş hem yeniden ayağa kalkmayı başarmış. Dara Antik Kenti, 40 binin üzerinde askeri barındırabilen bu garnizon kenti olarak kurulmuş. Roma Dönemi’nde burada ‘’Yeniden Diriliş’ törenleri yapılmış ve her ölen insanın bir ışık yardımı ile cennete uçacağına inanılmış. Bu yüzden burada bulunan her mezarın başında bir adet kandil yanarmış. Dara Antik Kenti’nin tüyleri diken diken eden toplu mezarlık alanı ise dünyada eşi benzeri bulunmayan bir büyüklükte ve 1400 yıllık bir geçmişe sahip.
Zindan
Dara Antik Kenti’nden çıkıp birkaç metre ileriye yürüdüğünüzde çok garip bir olayla karşılaşıyorsunuz. Sıradan bir ev var bu yakınlarda ama evin kendisi sıradan olsa da altı öyle değil. Zira evin altı zindan. Her ne kadar evin üzerine öylesine zindan yazmış olsalar da bizim Batman ekibi bu evin altı Zindan demeseydi biz orayı duvarların üstüne CCC reyiz yazısı gibi bir şey sanırdık. Hayır biz bu tür duvar olsun, tarihi kalıntı olsun üzerine yazı yazmaya bayılırız, ata sporumuz da sayılır bir nevi.
Velhasıl bu evin altında kazı yapılıyor ve tesadüfen zindan bulunuyor. Ben bizim evin altında kazı yapsam kaçak bağlanan kablo görürüm ancak. Evin altındaki zindan bir su sarnıcı. İstanbul’daki Yerebatan Sarnıcı’nın bir benzeri diyebilirim.
Nusaybin
Nusaybin, Mardin’in Suriye sınırında yer alıyor. Mardin’den Batman’a dönerken kendimizi bir anda Nusaybin2de bulmamızın nedeni var. Birincisi buradan görülen manzara. İkincisi ise Beyazsu. Nusaybin’in adını ne yazık ki terörle anılıyor. Türkiye’nin kaderi gibi bir hale gelen bu anlamsız döngüden kurtulamayan yerlerden biri Nusaybin. Yeni bilgiler öğrenerek Nusaybin’e doğru yolculuk devam ediyor. Örneğin dünyanın ilk üniversitesi Harran’daki Akademia olarak biliyoruz ama yapılan kazılarda Nusaybin’de daha eski bir üniversite bulunuyor. Nusaybinli Mor Yakup, ilk Hiristiyan Süryani Akademisi Nisibis Akademisi’ni kuruyor. Ama tescil konusunda hızlı davranan Harran olunca, dünyanın ilk üniversitesi de Harran’daki olarak biliniyor. Nusaybin’de görülecek yerler arasında Zeynel Abidin Türbesi ve Cami, Mor Yakup Manastırı yer alıyor. Fakat akşam karanlığı bastırmadan biz yolumuzu Beyazsu’ya çeviriyoruz.
Beyazsu
Mardin’in kurak coğrafyasında, Beyazsu bir vaha olarak çıkıyor karşımıza. Ağaçlarla çevrili doğal bir güzellik olan Beyazsu, Nusaybin ile Midyat arasında, Midyat’a daha yakın bir konumda bulunuyor. Nusaybin’e doğru akan Beyazsu yazın daha keyifli olsa da gittiğimiz ekim ayında da ılık bir havaya sahipti. Sedir tipi koltukları, çay ocağı ve mesire alanı ile Mardin’in piknik ihtiyacını fazlasıyla gideriyor burası. Mardin gezisi içerisinde rotayı farklı yerlere çevirmek isteyenler için ideal.
Mardin’den Ne Alınır?
Bir Mardin gezisi alışverişsiz olmaz. Mardin’den ne alınır sorusunu buraya gelmişken kendi kendimize soracağız ama yanıtlarını çok daha öncesinden Google’dan öğreneceğiz. Bir de kendi keşiflerinizi üstüne eklerseniz küçük bir çanta ile ikinci valizi yapıp buradan dönmüş olursunuz.
Sabun
Mardin alışveriş noktalarından biri Marlyn’in Sabun Dünyası. İsmi niye böyle, çünkü sahibi Marlyn Monroe’ya benzerliği ile ünlü. Saçı, makyajı, kıyafeti ile Mardinli Marlyn adeta. Burada envai çeşit sabun yapılıyor.
Badem Şekeri
Mardin’den ne alınır denilince ilk öneriler arasında yer alan badem şekeri farklı kombinasyonlar ile satılıyor Mardin’de. Kahverengi, beyaz ve mavi renkleriyle olan badem şekerleri Coğrafi İşaret Tescil Belgesi’ne sahip. Mavi renkli badem şekeri aslında lahor ağacının kökünden elde edilen kök boyadan yapılıyor. Yani bu şekerlerde gıda boyası kullanılmıyor.
Süryani Şarabı
Mardin eşittir Süryani kültürü. Geleneklerin hala korunduğu özel bir harmoni kenti olan Mardin’in Süryani şarapları da dillere destan. Manastırlarda üretilen ve farklı bir aroması olan Süryani şaraplarından eve dönüş yolunda alabilirsiniz.
Süryani Nazar Boncuğu
Mardin’den alınacak en güzel şeylerden biri mavi rengiyle Süryani nazar boncuğu oluyor. Elde yapılan ve Süryani ustalar tarafından işlenen madeni bakır ve gümüş kaplama Süryani nazar boncuğu iki gözü temsil eden iki deliğin firuze taşının üzerine açılması ile hazırlanıyor.
Mırra Kahvesi
Çok acı kahve sevenler için mırra dertlere derman olabilir. Ama gerçekten acı bir şekilde olabilir. Kahve, çay, badem şekeri gibi şeyleri almak için biz Mardin çıkışında yer alan Sultan Kuruyemiş’e gittik. Merkezden biraz daha dışarıda kaldığı için fiyatları da daha uygun oluyor.
Güneydoğuda Mardin ilini tek geçerim. Mutlaka görülmesi gerekiyor.