Galata Kulesi: İstanbul’un Tam Kalbinde Yaşayan Bir Efsane

Galata Kulesi İstanbul’da yaşayan çoğu insanın ‘nasılsa buradayız, gideriz bir gün’ dediği ama bir şekilde mütemadiyen gitmeyi ertelediği yapılardan biri. Sözüm meclisten dışarı olsa da genelde İstanbul’a gezmeye gelenlerin ilk uğradığı yer burası olurken, İstanbul’da yaşayanların ise gitmediği ya da anca gittiği bir yer oluyor. Benim ise tanışıklığım liseden bu yana sıkı bir Beyoğlu insanı olmam sebebi münasebetiyle henüz 16-17 yaşında iken oldu kendisiyle. Şimdilerde Beyoğlu ve çevresi eskisi kadar rağbet görmese de bazı yerler gerçekten zamansız ve mekansız olabiliyor.

Galata Kulesi Tarihi

Galata Kulesi, dünyanın en eski kulelerinden biri. İstanbul’un en güzel yerine kondurulmuş bir başyapıt bana göre. Galata Kulesi’nin ne zaman yapıldığı kesin olarak bilinmese de 507’de İmparator Justinianos’un veya 528’de Anastasios’un fener kulesi olarak yaptırdığı söylenir. Bizans Dönemi’nde Büyük Kule olarak adlandırılan Galata Kulesi, 1204’deki 4. Haçlı Seferi’nde tahrip edilince 1348’de yığma taşlar kullanılarak yeniden yapılır. Bu kez adı Büyük Kule’den İsa Kulesi adına dönüşmüş ve yapımına Cenevizliler imza atmıştır. Bugünkü şeklini ise birçok değişimden sonra II. Mahmut zamanında alır. Galata Kulesi 1453’te Osmanlı egemenliğine geçer. Bu dönemde ise gece yarısını haber vermeleri için Mehteran Ocağı’nın yerleşkesi olarak kullanılmaya başlanır. Sonraki yıllarda da yangın gözetleme kulesi görevini üstlenecektir.

Galata Kulesi Efsanesi

Galata Kulesi de İstanbul’un birçok tarihi simgesi gibi efsanelere dayanan bir yapı. İstanbul’un mistik hikayeleri elbette her an her yerden karşımıza çıkabilir. Peki Galata Kulesi efsanesi nedir?

Efsanelerden ilki; Kız Kulesi ile Galata Kulesi birbirine aşık iki kuledir. Ama arada amansız bir boğaz vardır ve aşıklara geçit vermez. Günlerden bir gün, Hezarfen Ahmet Çelebi Avrupa’dan Anadolu Yakası’na uçmak için Galata’ya çıkar. Niyeti Galata’nın mektuplarını Kız Kulesi’ne ulaştıracaktır. Mektuplarla birlikte kanatlanır ve mektupları Salacak sahiline yaklaşırken Kız Kulesi’ne bırakır.

İkinci efsane; Romalıların inanışına göre Galata Kulesi’ne çıkan çiftlerin mutlaka evlenecek oldukları efsanesi. Romalıların bütün tarihi yapılara illa Esra Erol’luk muamele yapmaları da ayrı bir konu. Neyse inanış şu, eğer bir kadın ve erkek Galata Kulesi’ne ilk kez birlikte çıkarlarsa mutlaka evlenirler. Ama çiftlerden biri daha önce kuleye başkasıyla ya da tek başına çıktıysa evlenemezler. Ben de ne yazık ki kuleye bir başıma çıktığım için kısmetimi kapatmışım, böyle inanış olur mu be!

Üçüncü efsane; Prof. Dr. İlber Ortaylı tarafından ortaya konulmuş yeni bir efsane bu. Prof. Dr. İlber Ortaylı der ki, Hezarfen Ahmet Çelebi Galata Kulesi’nden Üsküdar’a hiçbir zaman uçmadı…

Galata Kulesi Nerede?

İstanbul’un Galata semtinde bulunuyor. Yahya Kemal’i yad eden bir ‘Aziz İstanbul’a tepeden bakma’ keyfini artık ne kadar yaşattığı tartışılsa da bir zamanlar büyüleyici bir manzaraya sahip olduğu şüphesiz. Yine de blogger ağzıyla konuşmak gerekirse, İstanbul’un ikonik yapılarından biri ve İstanbul’da manzara izlenecek en iyi noktalar arasında yer alıyor. Yine de kuleden İstanbul’u mu yoksa aşağıdan kuleyi mi izlemek istersin sorusunun galibi her zaman ikinci seçenek olacaktır benim için. Zira ne demiş üstad Cemal Süreya “Güzelsin sevgilim, Ama çok yakından…”

Galata Kulesi Gezisi

UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dahil edilen Galata Kulesi, yerli yabancı fark etmeden günün her saati turist akınına uğruyor. Hangi saat diliminde olursak olalım Galata Kulesi’nin önünde daima kuyruk vardır. Bu kuyruk elbette Galata Kulesi’ne çıkan asansörün yarattığı kuyruktur. Galata Kulesi biletleri alındıktan sonra asansör ile yukarıya çıkılıyor. 2 asansör var ve yaklaşık 15 dakika sonra sıra size gelmiş oluyor. Asansör 7, kata kadar çıkıyor, geri kalan 2 kat için merdivenlerden tabanvay yapmak gerekiyor.

Galata Kulesi’ne Nasıl Gidilir?

Galata Kulesi, İstanbul’un en merkezi noktasında yer alıyor. Bu yüzden her şekilde ulaşımı oldukça kolay. Avrupa Yakası’nda bulunan Galata Kulesi’ne metro, otobüs, dolmuş, füniküler ya da vapur ile ulaşmak mümkün.

Metro ile; Yenikapı- Hacıosman metrosu ile Şişhane durağında inerek kuleye ulaşılabilir. Metronun Şişhane çıkışından çıkarsanız Tarık Zafer Tunaya binasına varırsınız, ya o sokaktan ya da bir sonraki sokaktan aşağıya kendinizi salınca kuleye de varmış olursunuz.

Füniküler ile; Beşiktaş-Kabataş güzergahından gelecekler füniküleri kullanarak Taksim Meydanı’na çıkabilir. Oradan yürüyerek ya da Şişhane metrosuna geçerek hızlıca kuleye varabilir.

Sarı dolmuşlar ile; Eğer Bakırköy-Yeşilköy-Şirinevler güzergahından sarı dolmuşları kullanarak Taksim’e gelecekseniz, son durakta inmeden Şişhane metro durağında inip 3-4 dakikalık bir yürüyüş sonrası kuleye varabilirsiniz. Aynı şekilde Kadıköy-Bostancı tarafından sarı dolmuşlar ile de Taksim AKM önünde inildikten sonra yürüyerek kuleye ulaşılabilir.

Otobüs ile: Her nerede yaşıyor ve yaşatılıyorsanız bir şekilde Taksim otobüsü hep yakınlarınızda olacaktır. Kendinizi Şişhane durağında atıvermeniz yeterli.

Nostaljik tramvay ile; Anadolu Yakası’ndan vapurlar Karaköy’e geçildiyse hemen nostaljik tramvaya binilerek Tünel’e çıkılır ve 5-6 dakikalık bir yürüyüş sonrası kuleye varılır.

Araba ile; Arabayla gelmek gibi bir plan varsa Tarlabaşı Taksim güzergahını izleyince Galata Kulesi tabelasından sonra sağa sapılıyor. Fakat araba otopark konusunda sıkıntı yaşatacağı için Karaköy’deki otoparka arabayı bırakmakta fayda var.

Yürüyerek; Taksim’den kuleye yürüyerek ulaşmak oldukça basit. İstiklal Caddesi-Tünel güzergahını izleyiniz ve metro durağından bir sonraki sokaktan aşağıya doğru ininiz. Eğer Eminönü ya da Karaköy’den yürüyecekseniz o zaman da Bankalar Caddesi’ne doğru yürüyerek biraz dik bir yoldan yukarı çıkmaları gerekecektir.

Galata Kulesi’ne Ne Zaman Gidilmeli?

Galata Kulesi ziyareti için imkan varsa hafta içi öğlen saatlerini tercih edin derim. Bu saatlerde genelde kalabalığı atlatmış ve daha insansız bir seyir keyfi yaratmış olursunuz kendinize. Ama asıl güzel manzara güneş batarken oluyor ki bu zamanlarda kalabalık kendini göstermeye başlıyor. Yine hafta sonu genel olarak tüm saatler kalabalığa denk gelinecek saatler.

Galata Kulesi Ücret ve Ziyaret Saatleri

Kuleyi ziyaret etmenin fiyatı yerli yabancı ayrımına göre oldukça değişiyor. Öğrenci 5, tam 10, yabancı turist ise 25 TL. 5 yaş üstü çocuklar da ücretli. Müze kartı geçmiyor. Ziyaret saatleri sabah 9 akşam 19.

Galata Kulesi Restoranı

Galata Kulesi içerisinde yer alan ve 2016 yılında yenilenen restoran genellikle turistler tarafından tercih edilse de başta kahvaltısı olmak üzere akşam yemeğiyle de İstanbul’da yaşayanları ya da gezmeye gelenleri ağırlıyor. Beltur’a bağlı olan ve Ramazan ayında iftar menüsü de yapan restoranın menüsünü ve fiyatlarını görmek için tık tık.

Galata Kulesi ve Çevresi

Galata Kuledibi, İstanbul’un en sevdiğim yerlerinden biri. Evet haaaalaaaaa. Beyoğlu bitmiş, Taksim mi kaldı karşiiiim yakarışlarını haklı buluyor ve katılıyorum lakin bu benim Beyoğlu’ndan, Galata’dan koparmış değil. Henüz! Arkadaşlarla dışarıda buluşma ayarladığımızda benden hemen Galata çıkar. Benden Yeniköy, benden Arnavutköy çıkmaz arkadaşlar. Bu sebepten Galata’ya sık sık gider ve kule çevresinde az da olsa gidilecek birkaç mekana uğrarım. Onlardan biri Konak Cafe‘dir. Terasından mükemmel bir kule manzarası izlenir. O yüzden de bir çay 4.5 TL gibi bir fiyattadır. 10 saat oturup bir çay içmemiz de bundan ötürüdür.

Kuledibi’ndeki Lavazza da en sevdiğim zincir kahve şubesi. Küçücük bir şube ama özellikle akşamüstü bu Lavazza tüm Lavazza’ları ikiye katlıyor. Kulenin hemen yanındaki Ceneviz Cafe de yıllardır ismi Ceneviz olsa da sedirli dekoruyla esnaflıkta zirveyi görmüş bir yer. Yine nadir güzelliklerden biri olan Sensus Şarapevi de kulenin hemen dibinde gidilecek mekanlardan biri. Geniş bir şarap menüsü var ve güzel canlı müzik yapıyorlar. Canlı müzikle devam etmek isterseniz bu kez jazz müzik yapan Nardis Jazz Club da buradaki iyi mekanlardan biri olacaktır.

Galata Kulesi ve Ümit Yaşar Oğuzcan

Türk şiirinin usta ismi Ümit Yaşar Oğuzcan‘ın hayatında Galata Kulesi’nin hazin bir hatırası var. Melankolik biri olan Ümit Yaşar, hayatı boyunca sayısız kere intihar teşebbüsünde bulunmuş ve her defasında bir şekilde kurtarılmış. Ümit Yaşar Oğuzcan‘ın başarısız intihar girişimleri bir aile kurduktan sonra da devam etmiş. Ev içinde de konuşulan bu başarısız intihar girişimleri ailede büyük bir huzursuzluk yaratmaya başlar. Oğlu Vedat, belki de babasına bir ders vermek ister ve 17 yaşına geldiğinde Galata Kulesi’ne çıkıp kendini aşağıya bırakır. Vedat Oğuzcan’ın intihar ederken elinde bir kağıt bulunur. Vedat, kağıda şöyle bir not yazmıştır: “Baba öyle intihar edilmez, böyle edilir.” Bu olay üzerine Ümit Yaşar Oğuzcan ‘Galata Kulesi’ şiirini yazar.

GALATA KULESİ

6 Haziran 1973, pırıl pırıl bir yaz günüydü,
aydınlıktı, güzeldi dünya,
bir adam düştü o gün galata kulesinden.
kendini bir anda bıraktı boşluğa;
ömrünün baharında, bütün umutlarıyla birlikte paramparça oldu.
bir adam düştü galata kulesinden;
bu adam benim oğlumdu gencecikti Vedat,
ışıl ışıldı gözleri, içi,
bütün insanlar için sevgiyle doluydu
çıktı apansız o dönülmez yolculuğa
kendini bir anda bıraktı boşluğa,
söndü güneş, karardı yeryüzü bütün zaman durdu.
bir adam düştü galata kulesinden
bu adam benim oğlumdu; açarken ufkunda güller alevden,
çıktı, her günkü gibi gülerek evden,
kimseye belli etmedi içindeki yangını
yürüdü, kendinden emin sonsuzluğa doğru.
galata kulesinde bekliyordu ecel,
bir fincan kahve, bir kadeh konyak,
ölüm yolcusunun son arzusuydu bu,
bir adam düştü galata kulesinden;
bu adam benim oğlumdu.
küçücüktü bir zaman,
kucağıma alır ninniler söylerdim ona,
uyu oğlum, uyu oğlum, ninni.
bir daha uyanmamak üzere uyudu Vedat.
6 haziran 1973 galata kulesinden bir adam attı kendini;
bu nankör insanlara bu kalleş dünyaya inat,
şimdi yine bir ninni söylüyorum ona,
uyan oğlum, uyan oğlum, uyan Vedat.