Kuzey Kıbrıs’ın 3 Büyükleri: Lefkoşa, Girne, Gazimağusa

Kuzey Kıbrıs denildiğinde gözümüzde canlananlar pek tabii biraz magazinsel konulara kaçıyor. Kuzeyinden sorumlu olduğumuz bu toprakların neden tek tip muamele gördüğüne anlam veremedim. Kendisinin her konuda bolluk ve bereket tanrıçası olması gerektiğine inancım tam. Bu yüzden Kuzey Kıbrıs’ın üç büyükleri olarak adlandıracağım kentleri Lefkoşa, Girne ve Gazimağusa‘yı kapsayan kendi ada turumu oluşturarak bunu kanıtlıyorum.

Kuzey Kıbrıs’a Ne Zaman Gidilir?

Yaz: Siz de eğer ‘hayatım benim olayım yaz’ diyenlerdenseniz o zaman sizi buranın 40 üstü derecelik yazına 3 evetle uğurluyorum. Akdeniz’in tuzlu suyuna bir de yazın sıcağı eklendiğinde bunlar yaşlanınca kırışık, leke olarak size geri dönecek ama yine de siz bilirsiniz. Yazın yüksek sezon oluşu otel fiyatlarının artığına da delalettir. Birçok ünlü şarkıcı 5 yıldızlı otellerde konserler verecek; Temmuz ayında Gazimağusa Festivali, Rakı Festivali olacak. İşte bunlar hep sezon!

Bahar: Kuzey Kıbrıs’a en gidilesi ay ekim, hatta kasım. En mis deniz ve en ‘sıcaktan gezemedik ki’ dedirtmeyen hava bu aylarda mevcut. Bir de zeytin, mandalina, limon gibi mevsim sebze ve meyveleri ile parayı pazara gömdürür bu aylar. Yetmezmiş gibi ekim ayındaki Zeytin Festivali‘ne denk getirtir sizi. Ekürisi olan nisan-mayıs da kendileri gibi tercih edilesidir ama coğrafyaya giriş 1.0; denizler geç ısınır geç soğur canlarım.

Kış: Denize girilen yerlerin dahi kışını sevenler kulübü üyesi olarak Kuzey Kıbrıs’ın kış yaşamadığına hem üzülüyor hem seviniyorum. Sert rüzgar ve şiddetli yağış dışında öyle çok kış yaşamıyor bu memleket. Evet, benim kış algoritmam içerisinde bu saydıklarım yer almıyor. Seyahatim sırasınca denk geldiğim tüm taksicilerin burada deniz sezonunu martta, hatta abartıp şubatta açması da tüm yazımı kışa çevirenlere gelsin.

Kuzey Kıbrıs’a Nasıl Gidilir?

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne THY, Pegasus, OnurAir, AtlasJet firmaları sefer düzenliyor ve tüm uçuşlar dış hatlardan yapılıyor. Kuzey Kıbrıs’a çıkış için pasaporta ihtiyaç yok, yalnızca giriş için üzerine mühür basılan ve kaç gün kalacağınızı gösteren bir geçiş kağıdı veriliyor. Bunu dönüşte de istediklerinden kaybetmemek gerekiyor. Yani ister kırmızı, ister yeşil pasaportunuz olsun, sizin zaten pasaportla bir işiniz yok. Haliyle herhangi bir SGK dökümü ya da ekstra belgeye de ihtiyacınız yok.

Yeni bir uygulama ile tüm KKTC ve Gürcistan uçuşları için Atatürk Havalimanı’nda ayrı bir masa kurulmuş. Çıkış belgesi olan kağıdı ve hava alanı içerisinde çektirdiğiniz bilet ile kimlik fotokopinizi ‘G’ sırasında bulunan bu masada onaylatıyorsunuz. Belge ve kimlik ile gümrükteki sıranıza doğru devam ediyorsunuz.

Ercan Hava Limanı’ndan indikten sonra Girne, Lefkoşa ya da Gazimağusa’ya gitmek için iki alternatif var. Biri KIBHAS’ın servisleri diğeri de taksi. KIBHAS ile 15 TL’ye tüm kentlere gidiliyor. Bu hizmeti kullanmak için saatlerini kaçırmamak ve önceden rezervasyon yaptırmak gerekiyor. Link için tık tık. Eğer taksi kullanacak sayıdaysanız taksiler Ercan’dan Girne ve Lefkoşa’ya 90-100, Gazimağusa’ya 110-120 arası bir fiyatta götürüyor. Artık indirim olayında yardırın, orası size kalmış. Kuzey Kıbrıs’ın içerisinde ise dolmuşlarla tüm kentlere ulaşmak mümkün. Bunun için de Kombos firması kullanılıyor.

*KKTC uçuşları İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Kayseri, Trabzon, Hatay, Antalya ve Gaziantep’ten direkt yapılıyor.

Kuzey Kıbrıs’a Dair Bilinmesi Gerekenler

Kuzey Kıbrıs’a gitmeden önce ve gidince bilmemiz gereken bir takım şeyler olduğunu düşünüp iki dakika Kamu Spotu yayınlamam lazım.

• Üstte de dediğim gibi Kuzey Kıbrıs’a yapılan tüm uçuşlar dış hatlardan yapılıyor. Çıkış için pasaport istenmiyor yalnızca kimlik ile birlikte alandan alınan kağıdı dönerken de kontrol edeceklerinden kaybetmemeniz gerekiyor. Yurt dışı olmasa da Kuzey Kıbrıs’ta kalma süresi var. Bana 90 gün olarak verildi. Gün sayısı değişebilir.
• Geçiş sırasında KKTC tarafında ‘Kıbrıs’a en son ne zaman gelmiştin?’ gibi bir soru gelebilir. Çalıştığınız yerden yani.
• Türkiye’den giderken Ercan Hava Limanı’ndaki freeshop’a değil; dönüşte uğrayacağınız freeshop’u tercih edin edecekseniz. Ama fiyatlar asıl KKTC’de ucuz.
• Hava Limanı’ndan merkezlere gitmek için yine yukarıda bahsettiğim taksi ya da KIBHAS kullanımını yapın. Şayet araba kiralayacaksanız direksiyonun sağda olduğunu ve trafiğin soldan aktığını unutmayın.
• Araba kiraladınız diyelim. Sakın alkollü (50 promil üstü) araç kullanmayın. Bizdeki gibi öyle dayı oğlu ile serbest kalmalar yok. Para cezası da yok. İlk yakalanmada direkt hapis ve ehliyet cezası geliyor.
• KKTC’de TL geçiyor.
• Telefonlar yurt dışı kapsamasında. Mobil veriyi kapatın ya da alandan bir tane Telsim hat gömün.
• Rakının ucuzluğu dünyada hatta kainatta görülmemiş derecede. Rakı alın. İçemeyen varsa gargara yapsın.
• Tüm Kıbrıs toprağının AB toprağı olduğunu unutmayın.
• Bülent Ecevit’in ve Rauf Denktaş’ın burada değeri oldukça büyük. Bilin.
• Ve son olarak Kıbrıs Türkçesi ile ilgili etimolojik bilgiler geliyor. Her ne kadar bu halk kendileriyle şive taklidi ile konuşulmasına alışmışsa da yine siz en fazla Kıprıslı deyin ve orada kalın. Çoğu Türkiye Türkçesi bilse de kendi aralarında Kıbrıs Ağzı’na dönüyor. En çok soru cümlesi olmayışına takılabilirsiniz (napan, gidebilecen gibi). Ya da bolca zamansız fiiller (geliyorum yerine gelirim, geliyorsun yerine gelin gibi) görülebilir.

Lefkoşa-Girne-Gazimağusa 

Kuzey Kıbrıs’ta bir yerden bir yere gitmek öyle kolay değil. Kentler arası mesafe en az 1 saat ve dolmuşlar bir de sezon yaz değilse erkenden bitiyor. Diyelim ki hafta sonu geldiniz ve bu üç büyük kenti gezmek istiyorsunuz. Bunun için ya araç kiralayacaksınız ya da çok kişiyseniz tur ayarlayacaksınız. Ben de kalabalık bir grup olduğumuz için Vito aracı olan bir firmayla 3 büyük kenti gezdirmesi için 400 TL’ye anlaştım. 7 kişi kadarsanız gayet uyguna geliyor. Baştan nereleri görmek istediğinizi siz belirleyip firmaya iletirseniz sonrasında problem yaşamazsınız.

Lefkoşa

Kuzey Kıbrıs’ın Gazimağusa ile birlikte gezilecek tarihi yerlerinin başında geliyor Lefkoşa. Denize kıyısı olmadığı için deniz tatili değil ama tarih ve alışveriş konseptli bir seyahat vaat ediyor.

Kapalı Çarşı: Bu kenti gezmeye Kapalı Çarşı ile başlanabilir. Alışveriş yapmak ya da otantik sokaklarında dolaşmak için uğranılası Kapalı Çarşı’da yöresel lezzetler ve hediyelik eşyalar bulunabilir.

Barbarlık Müzesi: Kuzey Kıbrıs’ın dramatik hayat hikayesine tanıklık eden ve insandan bir şeyler alıp götürecek kadar etkileyici bir müze olan Barbarlık Müzesi‘ne uğramadan dönülmemesi gerekiyor. Bu tanımı ne yazık ki bu müze için yapıyor olmak utanç verici.

1963’te yaşanan Rum ayaklanması ile Türklerin saldırılara uğramaya başlamasına ve bu olayları takip eden Kıbrıs Türk Kuvvetleri Alayı’nda görevli Binbaşı Nihat İlhan’ın Rum çetecileri tarafından evinin basılmasına Barbarlık Müzesi’nde tanık oluyoruz. 25-26 Aralık 1963’te Lefkoşa’da geçen olaylarda, Binbaşı Nihat İlhan’ın ailesinin içinde bulunduğu bu ev, Rum çeteciler tarafından basılır ve tüm ailesi kurşuna dizilerek öldürülür.

Günümüzde, yaşanan bu katliama ve 3 küçük çocuk ile evdeki (1 kişi hariç) tüm insanların katledilişine kan lekeleriyle ve kurşun izleriyle bu evde tanık oluyoruz. Utanç, hüzün, acı ve birçok isimsiz duyguyu aynı anda yaşıyoruz.

*Müzeyi gezmek ücretsiz.

Selimiye Camii: Eski şehir merkezindeki Selimiye Camii, Kuzey Kıbrıs’ın en eski yapılarından biri. Eski adıyla St. Sophia Katedrali olan ve Lüziyanlar Dönemi’ne ait bu camii, Paris’teki Notre Dame Katedrali’nin bir benzeri.

Büyük Han: Asmaaltı Meydanı’ndaki Büyük Han’da hem hediyelikler hem de Kuzey Kıbrıs’a özgü yemekler bulunabiliyor.

Girne

Kuzey Kıbrıs’ın en hareketli ve en popüler kenti Girne’nin alışverişte ve gece hayatında namı salınsa da, gezilecek yerleri de azımsanacak kadar az değil.

Kaçakçının Köşkü (Mavi Köşk): Girne-Güzelyurt dağ yolu üzerinde, Orta Doğu Teknik Üniversitesi yakınlarındaki Çamlıbel köyü’nde bulunan bu köşk, bu toprakların adeta Pablo Escobar’lık hikayesini oluşturuyor.

Öncelikle Behlül tavırlarındaki köşkün sahibi Paulo Paolides’i tanıyalım. Kendisi İtalyan asıllı bir Rum. Doğum yeri Kıbrıs ve avukat. Tabii aslında mafya avukatlığı yapan bir silah kaçakçısı.

Avukat görünümlü silah kaçakçısı olan bu abimiz, Kıbrıs’ta yaşanan katliamlarda dahi refah içerisinde köşkünde yaşamaktaydı. Dışarıdan asla görünmeyen köşkünün mimarını da öldürmüştü. Köşkün kapıları özel açma sistemine sahipti ve odaların duvarları aynadan olup, perdeleri ses geçirmiyordu. Her odanın rengi amacına göre farklı bir renge aitti. İçlerinde en önemlisi de abimizin kötü niyetle düşünmek istemediğim çocuklara olan düşkünlüğü sebebiyle yaptırdığı sarı oda. Deprem olsa bile binaya ekleme olarak en sağlam malzemelerden yaptırılan bu oda yıkılmayacak kadar sağlamdı. Bu yüzden misafir çocukları bu odada kalıyordu.

*Müze, askeri bölgede bulunuyor ve TSK mensubu ile öğrenciye 2 TL, diğer kategorisine 3 TL. İçeride fotoğraf çekmek yasak.

Karaoğlanoğlu Şehitliği ve Açık Hava Müzesi: Kıbrıs Barış Harekatı’nda şehit düşen askerler anısına yaptırılan şehitlik bu ismi harekat sırasında Kıbrıs’a ilk çıkan Türk Silahlı Kuvvetleri alayının komutanı Halil İbrahim Karaoğlanoğlu’nun isminden alıyor. Şehitlikte 70 TSK askerinin cenazesi bulunuyor.

Şehitliğin içerisindeki Açık Hava Müzesi’nde ise harekat sırasında kullanılan tanklar bulunuyor. Hem parkın içerisinde hem de parkın sonundaki müzede, Kıbrıs Barış Harekatı’na dair tarihsel anlara şahit olunuyor.

Yavuz Çıkartma Plajı ve Zafer Anıtı: Karaoğlanoğlu Şehitliği’nin hemen yakınındaki Yavuz Çıkartma Plajı, Kıbrıs harekatında TSK’nın Kıbrıs’a ilk ayak bastığı nokta. Plaj kısmında ne yazık ki gece kulübü ve otel bulunuyor. Geçmişi bu derece ağır bir bölgeye daha farklı bir vizyon çizilebilirdi diye düşünüyorum.

Plajın yukarı kısmında bölgede şehit düşen askerlerin anısına ithafen yapılan ve Lefkoşa’ya doğru eğimli duran Zafer Anıtı bulunuyor.

Bellapais Manastırı: Kuzey Kıbrıs’ın en kendine has köylerinden biri olan Beylerbeyi Köyü’ndeki manastır Roma döneminde inşa edilmiş. Tipik bir Orta Çağ mimarisi olan ve Beşparmak Dağları ile Girne’yi sonsuz kere seyrettiren Bellapais Manastırı, birçok festivale ve etkinliğe de ev sahipliği yapıyor.

Girne Kalesi: Bizanslılar sahnede. Yine Arap-İslam saldırılarına karşı koymak için yaptırılmış kale ile karşı karşıyayız.Kaleye girmek için bir hendekten geçiyoruz, içine girildiğinde ise St. George Kilisesi, Osmanlı Amirali Cezayirli Sadık Paşa’nın lahiti, Venedik kuleleri, Lüzinyan dönemi odaları, cephanelikler ve Batık Gemi Müzesi bulunuyor.

Girne Limanı: Güneşi batırmalık ve Instagram’a foto atmalık mekan için istikamet Girne Limanı. Girne’nin kalbinin attığı; hem turistlerin hem de balıkçıların mekanı olan limanda yer alan restoranlardan birine giderek günü sonlandırın.

Gazimağusa

Kuzey Kıbrıs’ın en orijinal yeri kuşkusuz Gazimağusa. Ortaçağ mimarisinin canlı bir örneği olan Gazimağusa, Kuzey Kıbrıs’ın gezilecek yerleri listesindeki birçok alternatifi barındırıyor. Daha detaylı gezi rehberi için tık tık.

Mağusa Limanı: Üzerine ağıt yazılan Mağusa Limanı, kentin en önemli simgesi. Akdeniz’in önemli bir limanı olan Mağusa Limanı gezmeye elverişli bir yer olmasa da tarihi önemi için görülesi yerlerde.

Othello Kalesi: 14.yy’da Luzinyanlar tarafından düşman saldırılarına karşı limanı korumak için yapılıyor. bu kale. Kalenin tasarımındaki planlamaların Leonardo Da Vinci tarafından Venediklilere verildiği rivayet edilir. Leo, her yerdesin Leo.

Kıbrıs’ın İngiliz sömürgesinde olduğu dönemlerde Othello adını alan kale, bu ismi tahmin edebileceğiniz gibi Shakespeare’in aynı adlı tragedyasından alıyor. Ki oyunun bir kısmı da Kıbrıs’ta geçmekte.

Lala Mustafa Paşa Camii: Gazimağusa’nın merkezinde ihtişamlı bir karşılama yapan cami,Katolik Aziz Nikolas Katedrali’nden camiye çevrilerek Kıbrıs Fatihi olarak anılan Lala Mustafa Paşa’nın adını almış.

Namık Kemal Zindanı ve Müzesi: Türk edebiyatının sürgün sanatçılarından Namık Kemal’in 38 ay boyunca kaldığı zindan, Lala Mustafa Paşa Camii’nin hemen karşı tarafında yer alıyor. “Vatan Yahut Silistre” oyunundan sonra atıldığı bu zindanının hemen yukarısında bulunan müze de gezilebiliyor.

Zindanda yer alan odada Namık Kemal’e ait bir beyit yer alıyor. Bir amme hizmeti yapıp beyiti günümüz Türkçesine çevirelim: Zalim olsa ne rütbe bi perva (zalim ne kadar pervasız olursa olsun) Yine bünyad-ı zulmü biz yıkarız (yine zulmün binasını biz yıkarız)Merkez-i hâke atsalar da bizi (bizi yerin, dünyanın merkezine atsalar da )Küre-i arzı patlatır çıkarız (yer küresini patlatır çıkarız)

Sinan Paşa Camii (St. Peter ve St. Paul Katedrali): İngiliz döneminde ambar olarak kullanıldığı için Buğday Camisi olarak da bilinen ve Osmanlı döneminde camii olarak kullanılan katedral bombalara sağmen ayakta kalabilmiş sağlam yapılardan.

Mağusa Surları: İstanbul’a benzer surları olan Gazimağusa’da 14 kule ve sur kapısı bulunuyor.  Çoğunlu Venedikliler tarafından yapılan bu surlar, kenti baştan başa büyüleyici kılan en önemli özelliği.

Aziz Barnabas Manastırı: Salamis doğumlu, Yahudi kökenli ve Hristiyanlığı yaymak amacıyla çalışmalar yürüten St. Barnabas’ın manastırı da es geçilmemeli. Bölgede aynı zamanda St. Barnabas İkon ve Arkeoloji Müzesi de yer alıyor.

Salamis Antik Kenti: Truva kahramanı ve Salamis Adası’nın kralı Telamon’un oğlu Tefkros kuruyor bu kenti. Kent birçok kere el değiştirip sonunda yine Tefkros ailesinin üyelerinden Evagoras tarafından geçirilir. Fakat en güçlü dönemini Roma hakimiyetiyle yaşar. Kalıntıların çoğu da Roma dönemine aittir.

Salamis Antik Kenti’nde hamam, tiyatro, Roma Villası, sarnıç ve bazilika, agora, Zeus Tapınağı ve kral mezarları görülüyor. Girişin 5 TL olduğu Salamis Antik Kenti’ne önceden bilgi sahibi olup gitmekte fayda var.

Kuzey Kıbrıs’ta Denize Girilecek Yerler

Kuzey Kıbrıs’ın denizinin bir cennet tasviri, bir film sahnesi olduğu gözle görülür, hafızalardan silinmez. Öyle temiz, öyle mis bir denizdir. Lefkoşa’nın denize kıyısı yoktur, onu eledik. Girne’de deniz vardır amma gönüllerde taht kuramaz. Fakat Gazimağusa ve Karpaz denizleri efsaneler yaratır. Gazimağusa’da Galapsides, Golden Bay, Palm Beach, Koca Reyis ve Bedi’s Plajı ile Girne’de Yavuz Çıkartma, Denizkızı, Camelot, Karaoğlanoğlu, Lapta, Dome, Diana, Barış, Acapulco, Küçük Erenköy, Mare Monte plajları denize girmek için uygundur.

Kuzey Kıbrıs’ta Yemek Yenilecek Yerler

Vedat Milor edasıyla başlık attım ama işin özü Kuzey Kıbrıs’ta tek bir yerde yemek yedim. Fakat artistlik yapacak bir seçim yapmışım hakkımı yemeyin. Girne’deki Maria’nın Yeri doğru seçim oldu. Babası Yorgo öldükten sonra işletmeyi devralan Maria (ki dükkanın orijinal adı Yorgo Kasap) aslen Rum ama Türkleri çok seviyor. Mekanın olayı fırın kebap ya da hırsız kebap olarak adlandırılan kuzu incik. Mükemmel bir patates ve et pişiriyorlar. Menü alınırsa 60, sadece et alınırsa 50 TL. Her ikisinde de masaya mezeler geliyor.

Dükkanın içerisi ise adeta müze. Bir yanda Mustafa Kemal Atatürk, bir yanda Rauf Denktaş’ın olduğu bir dükkan burası. Maria’nın Rum olduğunu söylemiş miydim?

Kuzey Kıbrıs’tan Ne Alınır?

Efendim geldik zurnanın kemanla olan yarenliğine istinaden bir büyüğü masaya davet etmeye. Kıbrıs’tan ne alınır sorusu için kuşkusuz cevap alkol, özellikle de rakı olur benim için.

Rakı: Peki Kıbrıs’tan hangi rakı alınır? Kuzey Kıbrıs’ta rakı fiyatları nedir? Freeshop’tan bile içki aldırtmayan bu kutsal topraklarda rakı fiyatları 10 TL den taş çatlasın 40 TL’ye çıkıyor. En kral rakı 40 civarında. Ortalama 70’lik ve 100’lükler ise 30 TL civarlarda. Yeni Rakı, Tekirdağ gibi markalar dışında Kuzey Kıbrıs’a özel Nemrut gibi markalar da tercih edilebilir.

*Benim rakı aldığım yerler Gazimağusa’daki Albatros Restoran’ın yanındaki market ve Girne’deki kuyumcuların sırasında bulunan ismini hatırlamadığım tekel bayii. Sema ve Mey İçki’yi de üretici firmalar olarak belirtelim.

Zivana: Rakı dışında Kuzey Kıbrıs’a özgü bir alkol almak istenirse bir tür konyak olan (halk kısaca ‘zıkkımın dibi’ diyor) Zivana alınabilir. Genelde üzümden yapılanı olsa da incirden yapılmış olanına da denk geliniyor. Fiyatları 15 TL civarlarında.

Hellim: Taksicilerle olan iletişimimde KOOP marka, teyzelerle olan iletişimimde Reha marka öne çıktı. İki marka arasında kilo bazında 7 TL fark vardı. İkisini de aldım. Sonuç; teyzeler haklı çıktı. (Reha’nın kilosu 21 TL)

Kahve-Çay: Kuzey Kıbrıs’ın Mehmet Efendisi ‘CON‘ kahve az-orta-çok kavrulmuş olarak yaklaşık 2.5 TL fiyatlarla birçok markette bulunabiliyor. İngiliz menşeili birçok çayı da (Ahmad Tea, P&G vb.) 10-15 TL civarlara bulabilmek mümkün.

Zeytin: Kuzey Kıbrıs’a özgü çakizdez (kırma yeşil zeytin) buralardan alınabilecek güzel şeylerden. Eğer evde kendiniz yapacaksanız kilosunu 10 TL‘den alabilirsiniz.