Ayvalık Küçükköy bu seneyle birlikte artık adını bol bol duyacağımız farklı bir köy. Bundan yıllar önce gittiğim ve şimdiki değişimine inanamadığım Küçükköy, Ayvalık gezisi yapacakların mutlaka uğramasını istediğim özel bir yer. Neden bu köye farklı ve özel dediğimi yazının ilerleyen satırlarında anlatacağım ama öncesinde biraz köyü tanıyalım.
Ayvalık gezilecek yerler listenize Cunda’yı mutlaka almışsınızdır ama Küçükköy, diğer adıyla Yeniçarohori bu listede yoksa hemen şimdi Google’dan doğru yazımına bakarak listeye ekleyin. Google’dan bakmadan yazan varsa tebrikler, o gerçek bir Ayvalık yöresi insanı olmuş. Gezmelere başlamadan Küçükköy için söylenen Ayvalık’ın Alaçatı’sı olacak gibi söylemlere aldırış etmeyin zira alakası yok. Kaldı ki umarım olmaz… Çünkü ne demiştik. Burası farklı bir köy. Açıklayacağım daha durun spekülasyonlara ganmayın.
Ayvalık Küçükköy (Yeniçarohori)
1462 senesinde kurulan Küçükköy ya da Yeniçarohori, Fatih Sultan Mehmet’in Midilli’yi almayı planladığı dönemde kuruluyor. Kurulma sebebi ise, adı üzerinde yeniçerilerin toplandığı yer olması. Çünkü tam olarak Midilli’nin karşısında yer aldığı için stratejik bir önemle kuruluyor bu köy. Türklerin ve ardından Rumların yaşadığı Küçükköy, uzun bir süre Rum hakimiyetinde kalmış. Rumlar, tarihte Yeniçeri Köyü olarak adlandırılan Küçükköy’deki bu yeniçeri adını kendi dillerine adapte etmiş ve köyün ismini Yeniçarohori yapmış. Hmmmm. Ben bunu bir yerden hatırlıyorum. Caciki sen misin?
Epey bir isim değişikliğine maruz kalan Ayvalık Küçükköy gezisinde Rum mimarisinin örneklerini bol bol görmek mümkün. Türklerin ve Rumların ardından köyün misafirleri bir de Boşnaklar olmuş. Balkanlardan göç eden Boşnak halkı yerleşmiş Küçükköy’e. Ve bugünkü geleneklerini oluşturan Boşnak hakimiyeti başlamış burada. Şu an bile Boşnakça duyabilir, bol bol Boşnak böreği yiyebilirsiniz.
Küçükköy (Yeniçarohori) Dönüşüm Hikayesi
Küçükköy’ün dönüşüm hikayesi evlerin restorasyonları ile başlıyor. 1980 sonrasında evleri eskiyen köylüler, maliyet sebebiyle evlerini onaramayınca köyü terk etmeye başlar. İş ve sosyal koşullar da köy halkını buradan gitmeye zorlar ve köy terk edilir. Ayvalık’ın daha merkezi yerlerine giden köy halkı köye nadiren uğrar ama asıl hikaye bir girişim fikriyle fitili ateşler. O fikir, Küçükköy’ü sanat ve tasarım köyü haline getirmek ve bir üretim üssü misyonu yüklemek.
Bir tür akıllı köy olarak nitelendirebileceğimiz Ayvalık Küçükköy (Yeniçarohori) ünlü Cittaslow (Sakin Şehir) kentleri kıvamında bir yer. Bu nedenle Küçükköy için Smart Village, Slow City ve Ekolojik Köy gibi farklı kavramlar kullanılıyor kendisini tanıtırken. Eğitim, bilim, sanat ve tasarım odaklı; sürdürülebilir enerji kaynaklarını kullanabilen bir köy olarak konumlandırılan Küçükköy , bir dönüşüm hikayesini gerçekleştirerek Türkiye’de güzel şeyler de oluyor dedirttiriyor.
Girişim İle Dönüşüm
Küçükköy’ü bir girişim hikayesine dönüştüren isim Simay Dinç. Bölgenin kültürel ve tarihsel zenginliğini gün yüzüne çıkartmak amacıyla başlayan projesi, Küçükköy’ü bir sanat ve tasarım köyüne dönüştürmekle devam etmiş. Ayvalık’a kendisini borçlu hisseden Simay Dinç, köyün kendine has kültürünü yaşatabilmesi için kolları sıvamış ve köyü bilim ve sanat ile canlandırmak için bir proje geliştirmeye karar vermiş.
Sosyal girişimci ve yatırımcı olan Simay Dinç için Küçükköy sanatçıların, tasarımcıların, bilim insanlarının projeler ve ürünler üretebilecekleri; çocuklara sanat ve teknoloji derslerinin verileceği bir bilim ve sanat köyü olabilirdi. Bu hayalle yola çıkan Simay Dinç, bugün hayalini gerçekleştirerek Türkiye’ye girişimle gelen bir dönüşümün gerçek olabileceğini de göstermiş oldu.
Küçükköy’de Gezilecek Yerler
Yukarıda bahsettiğim gibi Küçükköy işte böyle özel bir yer. Köyü farklı kılan nedenleri de yazdığıma göre şimdi turist rolüme dönebilirim. Ayvalık’a geldim aman da hep aynı yerlerde dolanıp duruyoruz şöyle günübirlik bir yerlere kaçalım diyenler için işte Küçükköy gezisi… Unutmadan, fark ettiğiniz gibi adı üzerinde küçük bir köy burası. Yani günübirlik bir keşiften dolu dolu gezmiş olarak ayrılabilirsiniz. Köye dair güzel bilgilerin paylaşıldığı Instagram hesabını da takibe alın derim -> Yeniçarohori Instagram Hesabı
Küçükköy Kent Müzesi
Köy merkezinde yer alan Küçükköy Kent Müzesi, ilk durağım oluyor. Köyün tarihi ve kültürel yapısını bilerek gezmek daha iyi olacağı için müzeye mutlaka uğranması gerektiğini düşünüyorum. Zaten o kadar güzel bir binada bulunuyor ki müze, içeriye girmeden durmanız imkansız. Girişler de ücretsiz.
Küçükköy Belediyesi tarafından desteklenerek oluşturulan ve gönüllülerin geliştirdiği Küçükköy Kent Müzesi’nde yer alan birçok tarihi obje, burada yaşamış insanlar tarafından müzeye bağışlanmış. Ben, müzenin içerisindeki göç bölümünden çok çok etkilendim. Orada yazılı olan metin ve eşyalar çok çok anlamlı.
Küçükköy Camii
Aya Athanasiau adıyla ilk zamanlar kilise olarak ibadete açık olan, ardından camiye dönüştürülerek Küçükköy Camii adıyla günümüze gelen merkez cami, müzenin hemen karşısında yer alıyor. Farklı mimarisi ve iç mekanındaki renkli kabartma süslemeleri ile dikkat çekiyor.
Kıraarthane
Bu kıraarthane biraz farklı. Kek yenilen değil, yeni nesil bir kıraathane. Küçükköy Meydanı’nda yer alan Kıraarthane, köy çocuklarını teknoloji ve sanat ile tanıştırmak ve söyleşiler düzenleyerek ilgilerini arttırmak amacıyla kuruluyor. Böylece çocuklar üreten bir nesil olarak yetişme imkanı buluyor. Kendi oyunlarını yazan, tasarım ürünleri ortaya koyan çocuklar için dijital sanat merkezi olan Kıraarthane ayrıca yetişkinler için de co-working alanı olarak kullanılabiliyor.
Kabbak Evi
Ayvalık Küçükköy felsefe olarak tasarım ve sanat köyü olduğu için irili ufaklı birçok atölye var burada. İşte o atölyelerin en ilgi çekenlerinin başında Yasemin Hanım’ın Kabbak Atölyesi geliyor. Kendi yaptığı kabak lamba ve objeleri öyle güzel tasarımlara dönüştürmüş ki, içerisini adeta müze gibi geziyor insan.
Kuca Atölye Dükkan
Tesadüfen açık olan nadir atölyelerden birine giriyor ve Doruk ile tanışıyorum. Eşiyle birlikte açtıkları Kuca Atölye’yi İstanbul’u terk edip Küçükköy’e yerleşme kararı alarak açmışlar. Uzun uzun sohbet ettik kendisiyle. Deri ağırlıklı malzemelerin bulunduğu atölyelerinde workshoplar düzenlemeyi de düşünüyorlar.
Artura Art Craft
Gittiğimde kapalı olduğu için yine merak edip giremediğim atölyelerden biri de Artura Gallery. Neden merak ediyordum, çünkü buradaki takılar yeniçeri ve geçmiş dönem denizcilerden esinlenilerek yapılıyor.
Kadınlar Sokağı
Yeniçarohori (bu isme ba-yı-lı-yo-rum) adeta imece köyü. Gönüllülük kavramının esas olduğu Küçükköy’de gezilecek yerler arasında yine merkezde yer alan Kadınlar Sokağı bulunuyor. Burada kendinize köyün kadınları tarafından yapılan ev yapımı sütlü kaymaklı Boşnak turşusu, salça gibi gıda ürünleri ile el işlemeleri ile örgü malzemeleri hediye edebilirsiniz.
Küçükköy’de Ne Yenir?
Bir Boşnak köyü olduğunu artık öğrendiğimiz Küçükköy’de yenilecek yemeklerin başında da boşnak böreği geliyor. Ben boşnak böreği yemek için köy merkezinde yer alan bir börekçiye oturdum. Şimdi adını hatırlayamıyorum nasıl bir açlıkla gittiysem oraya… Ispanaklı ve peynirli boşnak böreğini yeni fırından çıkmış hali ile hemen yakaladım. Börek dışında Boşnak böreği de yiyebilirsiniz burada. Bu arada börek yemek için Zet Cafe ve Lala’nın Börek Mutfağı da alternatifler arasında…
Benim gittiğim vakitlerde birçok yer kapalı idi. 23 Nisan haftası gittiğim için mekanlar, atölyeler hep Mayıs başı açılmaya başlıyormuş. Bu yüzden aklımda çok kalan Kafanaki‘ye gidemedim. Burada genellikle Ayvalık’ın yöresel mutfağından yemekler yapılıyor. Daha çok meze ve deniz ürünleri ile gelik pilavı nam salmış durumda.
Ayvalık Küçükköy Otelleri
Eğer günübirlik değil de konaklamalı bir tatil amaçlıyorsanız Küçükköy otellerinden birini tercih edebilirsiniz. Ben kalmadığım için nasıllar bilmiyorum ama kalınacak yerler arasında La Diva Butik Otel, Yeniçarohori Butik Otel, Su Altı Butik Otel ve Mahzen Otel yer alıyor. Bu oteller arasında sadece La Diva Otel’in bahçesine girebildim. Ve ilk izlenimim gayet olumlu yönde.
Küçükköy’e Nasıl Gidilir?
Küçükköy Ayvalık’ta bağlı bir yer olması nedeniyle buraya en kolay şekilde Ayvalık üzerinden gidilebiliyor. İstanbul’dan Ayvalık’a araba ile gitmek yarım saatlik bir mola ile yaklaşık 6 saat, 450 km. Ben önce İstanbul’dan yola çıkıp Avrasya Tüneli’ni, Osman Gazi Köprüsü’nü geçip Bursa istikametini takip ederek Balıkesir üzerinden Ayvalık’a gittim. Ayvalık’a geldiğimde ise Cennet Tepesi istikametinden Sarımsaklı yolunu takip ederek Küçükköy’e vardım.
Eğer uçak yolculuğu tercih edecekseniz Edremit Havalimanı’na gelmek gerekiyor. Edremit’e uçuşu olan THY, Anadolu Jet, Pegasus ve BoraJet’ gibi farklı firmaları kullanabilirsiniz. İstanbul’dan Edremit uçakla 1 saat sürüyor. Edremit Havalimanı’ndan Ayvalık’a giden minibüsleri kullanarak 50 dakika sonra Ayvalık’a varmış oluyorsunuz. Ayvalık Küçükköy’e gitmek için ise merkezden kalkan minibüsleri kullanabilirsiniz. Yaklaşık 20 dakika sonra bu sevimli köye kavuşmuş olacaksınız:)
Bunlar da ilginizi çekebilir;
* Ayvalık ve Cunda’da gezilecek yerler için detaylı bir rehber hazırladım ki her gidişimde kendini güncelleyerek külliyata doğru yol almakta.
* Farkındayım acıktınız, o yüzden bir de bu gezi boyunca Ayvalık tostu başta olmak üzere Ayvalık’ta nerede ne yenir listesini de buraya bırakıyorum.
* Zamanınız varsa ve oraları adeta tozunu attırarak gezmek istiyorsanız Edremit tarafına doğru yol alarak Hasan Boğuldu‘ya da uğrayınız. Hoş sezon zamanlarında oksijen yerine mangal koklarsınız ama onun dışında tüm nimeti ile duruyor orada.
