Mudurnu gezilecek yerler rehberini yazmadan önce dürüstçe söylemeliyim ki Mudurnu’ya gidiyorum dediğimde annemler ‘tavuk getir, gezen tavuk’ dedi. Annemlerin de dahil olduğu büyük bir kitle için (buna ben de dahilim) sanıyorum Mudurnu eşittir tavuk demek. Fakat Mudurnu, tavukta bir marka olduğu kadar tarihiyle de aslında önemli bir yer tutuyor. Kuva-yi Milliye’nin memleketi, 600 yıllık ahilik kültürünün hala yaşadığı Mudurnu’da gezilecek yerler o kadar çok ki, bana sorarsanız günübirlik Mudurnu yerine bence hafta sonu gidilmeli. Zira İstanbul’dan hafta sonu yakın gidilecek çok iyi bir alternatif. Üstelik sadece tavuğu değil cevizi, kızılcık çorbası, kalem sapı, el sanatları, iğneleri ve çarşısı da pek meşhur buranın.
Bu yüzden ayrı bir yazıda Mudurnu’da ne yenir konusuna değindim. O konulara hiç girmeyelim tekrar. Mudurnu’ya yatıya gitmeyi düşünenler için de Mudurnu’da nerede kalınır sorusunun cevabı linkte.
Tüm bu seyahat keşiflerini değerlendirdiğimde gidilecek yer Bolu olacaksa, Abant ve Yedigöller ile kendimi sınırlamanın mantıksız olacağını fark etmiş bulunuyorum. Çünkü Bolu Abant, Yedigöller gibi doğal güzelliklerinin dışında Mudurnu, Göynük, Beypazarı gibi tarihi lokasyonlara da sahip. Mudurnu keşfini layıkıyla yapmak ve Mudurnu’dan başka yerlere de gitmek isteyenler, bölgede hizmet veren Concord Tur‘dan destek alabilir.
Mudurnu Gezilecek Yerler
Mudurnu gezilecek yerler için lazım olan tek bir gün olsa da esnafla konuşmak, yemeklerin tadına varmak ve Mudurnu’yu daha yakından tanımak için iki günlük bir hafta sonu gezisi gerekiyor.
Mudurnu Belediye Binası
Mudurnu gezisine başlamadan önce Mudurnu Belediye Başkanı Sayın Mehmet İnegöl’e uğruyoruz. Kendisi Mudurnu’yu keşfetmemiz için desteklerini esirgemedi. Mudurnu, güzel bir Belediye Başkanın var. Hadi yine iyisin. Mudurnu gezimiz 23 Nisan haftasına denk geldiği için belediye binasında devir teslim töreni vardı. Mehmet Bey koltuğu minik Efe’ye devretti. Efe bayrağı devralır almaz Mudurnu’ya oyun parkları yaptırma kararı aldı. Efe Bey, oyun parkları konusundaki hassasiyetiniz için teşekkür ederiz. Çok tatlı olduğunuz için yanaklarınızı sıkmak konusunda bir dilekçe gönderiyorum size.
Orta Çarşı
Bolu Mudurnu gezilecek yerler arasında Orta Çarşı var. Mudurnu’nun tarihi çarşısında Mudurnu’ya özgü zanaatleri görme ve zanaatkarlarıyla tanışma imkanı bulunuyor. Çarşının önemli özelliği ise Cuma günleri öğle salasının ardından 600 yıldır süregelen ahilik (esnaf) duasının yapılıyor olması. Ahilik, en basit tabiriyle Anadolu’da, Balkanlar’da ve Kırım’da Türkler tarafından kurulan esnaf, sanatkâr ve üretici birlikleri ile bu birliklerin uyguladıkları ahlâkî, siyasî, iktisadî, felsefî duygu ve prensipler anlamına gelen ahilik, bir tür sivil toplum kuruluşu aslında. Ahilik, esnaflar arası yardımlaşmayı ve dayanışmayı sağlar, çatışmaları önler, koruyucu değerler oluşturur ve toplum düzeni ile iş ahlakının sağlanmasına yardımcı olur. İşt bu amaçla kurulan Ahi Birliklerinin yaşadığı bir yer Mudurnu. Ahilik kavramını nesilden nesile aktaran Mudurnu’da her Cuma, öğle saatinde yapılan ahi (esnaf) duası mutlaka görünmeli.
UNESCO Dünya Miras Geçici Listesine dahil olmuş Ahi kenti Mudurnu’da geleneksel hale gelmiş bir gelenek esnaf duası. Cuma salâsının ardından yapılan duada, tüm esnaf dükkanın önüne çıkıyor. Esnaf duasını yapan hocaya amin diyerek eşlik ediyor. Mudurnu esnaf duası, Orta Çarşı ve Demirciler Çarşısı’nda yapıyor.
Orta çarşıda yapılan duaya esnaflar ayakta amin derken, demirciler çarşısı esnafları ise oturarak amin diyor. Bunun sebebi ise orta çarşı esnafının hafta boyunca dükkanlarında oturduğu yerden, demirciler çarşısı esnafı ise hafta boyunca ayakta demir dövdükleri için ahilik geleneğinden gelen bir saygı gösterisi olarak kabul edilmesi. Ekmek ve lokum dağıtılmasının ardından esnaf duası sona eriyor. Mudurnu esnaf duası, Cuma öğlen dışında yeni dükkan açacak için de yapılıyor.
Yıldırım Beyazıt Camii
Bolu Mudurnu gezilecek yerler arasında bölgedeki en eski yapı olan Yıldırım Beyazıt Camii de yer alıyor. 1374 yılında Yıldırım Beyazıt tarafından şehzadelik döneminde yaptırılan kare biçimli caminin kubbesi çok çok büyük. Dört duvar üzerine böyle büyük bir kubbesi, Türkiye’deki ilklerden. Kare olarak anlattığım ama bilimsel olarak tromplu kubbe denilen bu kubbe, ilk devir Osmanlı mimarisinde ilk kez büyük kubbenin denendiği kubbeymiş. Cami ziyaretleri yapmak isteyenler için Mudurnu’daki diğer camiler ise Havlu Camii, Samsa Çavuş Camii, Orhan Bey Camii, Sinanpaşa Camii ve Kanuni Sultan Süleyman Camii.
Kanuni Sultan Süleyman Camii
Mudurnu’daki eski camilerden biri de 1546 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından yaptırılan cami. Ahşap tavanlı, taş duvarlı bu cami, bir rivayete göre caminin istediği büyüklükte yapılmadığı için beğenmeyip kapısına kilit vurduran Kanuni’nin vefatından 50 yıl sonra ibadete açılmış.
Mudurnu Saat Kulesi
Mudurnu’nun tek kulesi ahşaptan yapılma Mudurnu Saat Kulesi. Bir yamaç üzerinde yer alan ve 1890-1891 yılları arasında yapıldığı söylenen ahşap Mudurnu Saat Kulesi 1900 yılında yanar ve sonrasında Mudurnu hapishanesindeki mahkumlara tamir ettirilir. 12 metre yükseklikteki kulenin saati bir Türk demirci ustası tarafından yaptırılmış. Saat Kulesi’nin olduğu yerden çok güzel bir manzara izleniyor. Mudurnu’da nerede en iyi manzara var diye düşünenlerin yolu Saat Kulesi’ne varmalı.
Mudurnu Saat Kulesi’nin olduğu bölgede Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde yer alan Mudurnu Kalesi‘nin kalıntıları ile Doruk Türbeyi de görmek mümkün. Mudurnu’nun türbeleri hatırı sayılır derecede çok. Bunlardan biri de Şeyh-ül Ümran Tepesi‘nde yattığı bilinen zat. Bolu Mudurnu’da gezilecek birçok türbe var ve içlerinde en önemlisi Şeyh-ül Ümran. Şeyh-ül Ümran, rivayete göre karşısında misafir olmadan yemek yemez, eğer misafir yoksa o günü oruç tutarak geçirirdi. Her yıl temmuz ayının ilk haftasında Mudurnu’da Şeyh-ül Ümran bayramı yapılıyor ve Kuran-ı Kerim ile Mevlidi şerif okutularak pilav dağıtılıyor.
Yıldırım Bayezit Hamamı
Mudurnu gezilecek yerler arasında bir de Yıldırım Bayezit’ın şehzadeliği döneminde yapılan Yıldırım Bayezit Hamamı yer alıyor. Osmanlı Dönemi mimari süslemeleri tarihinde bir dönüm noktası oluşturacak derecede önemli adledilen hamamı birçok mimar, eşine ender rastlanan şaheser bir yapı olarak ifade ediyor. Mudurnu’da hamam sefası sürmek isteyen olursa kendisi günümüzde de faaliyetine devam ediyor. Sıcak sevmeyen biri olarak hamam kültürü bana uzak olsa da, hamamın güzelliği zart günler erkeklere zort günler baaağyanlara şeklinde değil. Herkes aynı gün farklı hamam odalarından yararlanabiliyor. Hamam odası diye bir tabir şu an benim tarafımdan uydurulmuştur.
Keyvanlar Konağı
Mudurnu konaklar üzerine kurulu desek yalan söylemiş olmayız. Mudurnu konakları arasındaki en güzel konaklardan biri 160 yıllık mazisiyle Keyvanlar Konağı. 9 odalı Keyvanlar Konağı hem bir otel hem de restoran. Keyvanlar Konağı’nın özelliği tamamen ahşap ve toprak sıva ile yapılmış olması. Konaklama olarak düşünüldüğünde odalarda şömine ve tıpkı Saranbolu evlerinde görülen dolap içine gömme banyolar bulunuyor. Şekerim konaklara layık insanlarız başka nerede kalacağız diyorsanız Keyvanlar Konağı tarihi yapısıyla Mudurnu’da kalınacak yer arayışına çare oluyor. Biz Mudurnu gezimiz sırasında konaklamasak da Keyvanlar Konağı’nın yemeklerinin tadına baktık; kabaklı gözleme, yaprak sarma ve el açması baklava yedik. Siz siz olun, buraya aç gidin arkadaşlar.
Tekkeliler Konağı
Yine bir gün öncesinden yemek yemeden gitmeniz gereken bir yer. Hem otel hem restoran olan Tekkeliler Konağı, Melek Hotels tarafından işletiliyor. 9 oda ile hizmet veren ve 2015 yılında restore edilen Tekkeliler Konağı’nın restoranına bakın gerçekten mutlaka uğrayın. Bunun nedeni sadece yemekler de değil. Mudurnu’nu tarihi ile ilgili çok önemli bir fotoğrafçı olan Ahmet İzzet Bengüboz’un arşivini burada bulmak. Birinci Dünya Savaşı sırasında düştüğü esir kampında fotoğrafçılığı öğrenen Ahmet İzzet Bengüboz’un, memleketi Mudurnu’da 1920li ve 30lu yıllarda çektiği fotoğraflardan bazıları Tekkeliler Konağı’nın restoranında sergileniyor.
Yolu Tekkeliler Konağı’na düşenlere buraya ait ‘yumurta pişirici sertifikası’nı almalarını da öneriyorum. En iyi yumurtayı yapan sertifikayı alıyor. Mudurnu konakları içerisinde ziyaret edilecek Hacı Şakirler Konağı, Yarışkaşı Konağı, Fuat Beyler Konağı ve Hacı Abdullahlar Konağı diğer alternatifler arasında.
Mudurnu Evleri
Mudurnu gezilecek yerler listesinde yer alan bir başka durak ise Mudurnu evleri ve sokaklar. Osmanlı Dönemi sivil mimari özellikleri günümüze kadar geldiği için bu evler kentsel SİT alanı ilan edilmiş. Çoğunlukla iki ve üç katlı olan Mudurnu evlerinin zemin katlarında depolar, kiler, hizmetçi odaları, mutfaklar ve geleneksel günlerde ailenin birlikte yemek yediği fırın odaları bulunuyor. Kapı ve pencerelerde ise Osmanlı ağaç işçiliği görülüyor. Bu işçilik konusunda öne çıkan yapılar ise Armutçular Konağı ve Haytalar Konağı.
Pertev Naili Boratav Kültür Evi
Mudurnu’yu en iyi Nejdet Abi anlatır. Bunu Pertev Naili Boratav Kültür Evi’ne uğrayınca daha net anlıyorsunuz. Türkolog ve halk bilimci Pertev Naili Boratav ve ailesinin hikayesi Mudurnu’nun ta kendisi… Mudurnu Pertev Naili Boratav Kültür Evi’nde 5 oda bulunuyor. Bir oda, Pertev Naili Boratav ve babası eski Kaymakam Abdurrahman Naili Boratav’a ait. Abdurrahman Naili Boratav, 1910’lu yılların başlarında Mudurnu’ya Kaymakam olarak atanır. 1919’da Anadolu’da Milli Mücadele’nin başlamasıyla görevinden ve maaşından vazgeçerek milli mücadeleye katılır.
Milli Mücadele karşıtı isyancılar da o dönem, Ankara’ya rahat geçebilmek için Mudurnu’yu kuşatır. Kaymakam Naili de dahil birçok milli mücadeleciyi yakalayarak infaz etmek üzere alıkoyarlar fakat Kuvay-i Milliye kaymakamı kurtarır. Milli Mücadelenin başarıyla sonuçlanmasıyla Kaymakam Abdurrahman Naili, tekrar Mudurnu Kaymakamı olur ve 17 yıl Mudurnu’da görev yapar.
Kültür Evi’ne ismini veren Pertev Naili Boratav ise çocukluğunun bir bölümünü geçirdiği Mudurnu’yu hiç unutmamıştır. Babası gibi bir Mudurnu sevdalısı olan Halkbilimci Prof. Dr. Pertev Naili Boratav, gittiği her yerde Mudurnu’dan büyük bir sevgiyle bahseder ve kendini Mudurnulu olarak tanıtır.
Mudurnu’ya Nasıl Gidilir?
Mudurnu’ya nasıl gidilir sorusunun cevabı sanılanın aksine çok basit çünkü Mudurnu İstanbul’dan yaklaşık 3 saat sürüyor. Biz yola İstanbul Avrupa Yakası’ndan çıktık ve Adapazarı güzergahında giderek Akyazı Kavşağı’ndan sapıp Ankara yönüne doğru ilerledik.
Mudurnu Gezilecek Yerler İçin Alternatif Yol Üstü Güzergahları
Mudurnu gezilecek yerler için sadece Mudurnu ile sınırlı kalmayıp, Mudurnu’ya yakın yerlere de gitmeye çalıştık. Burada vakit 2 gün olunca Mudurnu’ya yalnızca Göynük’ü ekleyebildik. Göynük gezilecek yerler listesini de böylelikle detaylıca yazabildim ama fazla vakti olanlar Beypazarı’na, Abant’a, Yedigöller’e, Gölcük’e de Mudurnu’dan kolaylıkla gidebilir.
Mudurnu’da Nerede Kalınır?
Mudurnu gezilecek yerler hususunda otel olayı biraz sıkıntılı olabiliyor. Ben Mudurnu merkeze uzak olan Sarot Termal Otel‘de kaldım. Lakin siz Mudurnu merkezde kalmak istiyorsanız Değirmenyeri Dağevleri, Hacı Abdullahlar Konağı, Hacı Şakirler Konağı, Fuatbeyler Konağı, Keyvanlar Konağı, Moderna Otel, Ünsallar Otel, Yarışkaşı Konağı, Urgancıoğlu Otel gibi seçeneklere göz atabilirsiniz.
Mudurnu’dan Ne Alınır?
Tavuk cevabını vermemek için Mudurnu’nun nesi meşhur diye bir soru sormak dahi istemiyorum. Evet, tamam, tavuk memleketi ama sadece Mudurnu tavuğu değil meşhur olan buralarda. Mesela erişte, tarhana, bombay fasulye, keş (peynir), cevizli pide Mudurnu’nun meşhur ve eve dönerken alınası yemeliklerinden. Hediyelik eşya olarak iğne oyası ve sazlardan yapılan süs eşyaları da Mudurnu’dan ne alınır sorusunun cevabı oluyor.
Mudurnu Tarihi
Mudurnu gezilecek yerler ile birlikte Mudurnu’nun tarihini de biraz bilmekte fayda var. İlk kez Selçukluların yerleşmesiyle Türk dönemi başlayan Mudurnu, Samsa Çavuş ve Köse Mihal’in rehberliğinde Osmanlı Beyliği topraklarına katılır. Kuva-yi Milliye’nin en büyük destekçilerinden biri olan Mudurnu, hilafet yanlılarına karşı direnmiş, Düzce ve Bolu isyancılarının Mudurnu kuşatmasının ardından şehir halkı topyekün Kuva-yi Milliye saflarında yer alarak hilafet kuvvetlerini dağıtır. Osmanlı’nın ilk veziri, I. Murat Döneminde, Osmanlı Devletinin ilk düzenli ordusunun temeli olan “Yaya Örgütünü” oluşturan ve Osmanlı’da ilk Maliye Hazine örgütünü kuran Halil Hayrettin Paşa (Çandarlı Kara Halil) Mudurnu’ludur. Elbette Mudurnu tarihi bu denli yüzeysel değil. Yazının başında da bahsettiğim Pertev Naili Boratav Kültür Evi’nde Nejdet Abi’yi bulun ve kendisiyle bir demlik çay içerek Mudurnu’yu konuşun.
Mudurnu ile ilgili bunlar da ilginizi çekebilir