привіт Lviv… Lviv gezi rehberi ve Lviv hakkında her şeyi detaylıca anlatmadan önce şunu demek isterim. Ukrayna’ya gidiyorum dediğimde cinsiyet ayrımı yapmaksızın arkadaşlarım ‘senin Ukrayna’da ne işin var yaa’ yaptı. Böyle ağızlar yayıla yayıla dediler bunu. Bunun bir benzerini Moskova‘ya giderken de demişlerdi bana. Ukrayna ile ilgili bir Türk’ün düşünceleri az çok belli. İstisnalar elbette var ama marka algısındaki gerçek ne yazık ki bu. Fakat Ukrayna, kendisine yüklenilen bu manalara kapak niteliğinde bir şehir ortaya çıkartmış. Bu şehir, Ukrayna’nın Avrupai kenti Lviv. Öyle ki, 2016 yılında dünyanın en yüksek büyüme oranına sahip şehri bile seçilmiş. Vize istemeyen ülkelerden biri olan Ukrayna’ya artık yeni kimlik kartlarıyla gidilebilecek olmasından mütevellit, Lviv adını daha da çok duyacağız.

Hem tek başına hem de Ukrayna turu kapsamında Lviv gezilecek yerler listesi epey lazım olacağa benziyor. Lviv turu yapacaklar, Lviv tatili düşünenler, Lviv’e uçak biletini uyguna bulup ‘de haydin gidek’ diyenler için görülecek yerleri yazmaya çalıştım. Lviv gezi rehberi dışında “acaba Lviv ucuz mu, Lviv’de İngilizce konuşuluyor mu, Lviv’de nerede kalınır?” gibi en temel soruların cevap bulduğu 15 Soruda Lviv yazımı okuyabilir; Lviv’de nerede ne yenir için de geniş rehbere göz atabilirsiniz. Lviv gezilecek yerler bakımından azımsanmayacak bir yer. Bu yüzden baştan söyleyeyim, öyle “iki günde bitiyor şehir yeaaa” diyenlere kanmayın.

Ukrayna’nın resmi para birimi grivni (grivna). kısaca uah. Benim gittiğim tarihlerde, yani 2017 martında 1 TL 7 grivni, 1 Dolar 27 grivni, 1 Euro 29 grivni şeklindeydi.

Lviv Hakkında

Lviv gezilecek yerler için yola çıkmadan önce Lviv’e Rusçası ile Lvov (ki sakın böyle demeyin ne derseniz deyin ama bunu demeyin) demeyinizi bir görev bilirim. İsmini Rus Kral Galiçyalı Daniel’in büyük oğlu Leo’dan alan Lviv’in sembolü de haliyle aslan. 2. Dünya Savaşı’ndan sonra Sovyetler Birliği’ne katılan ve 1991’de kurtuluşunu ilan ederek Ukrayna’ya bağlı bir şehir haline gelen Lviv’in şehir merkezi UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alıyor. 2. Dünya Savaşı’nda tarihi yapısını korumayı başaran Lviv’de kültür ve sanat, eğitim ve eczacılık dikkati çekiyor. Tarihi Galiçya bölgesinin merkezi kabul edilen Lviv’e Türkiye’den giden turist sayısı ise gitgide artıyor.

Lviv Hava Alanından Merkeze Nasıl Gidilir?

Lviv küçük bir şehir bu yüzden Lviv gezisi için genelde yürümek yeterli oluyor. Sadece hava alanından merkeze gitmek için araç kullanılabilir yani. Lviv hava alanı ile merkez arası yaklaşık 25 dakika sürüyor. Genelde ilk tercih taksi olsa da kalabalık grup değilseniz ya da gecenin köründe buraya gelmediyseniz minibüs ya da troleybüs kullanabilirsiniz.

Taksi ile; Türkiye’ye göre evet taksiler ucuz kalıyor Lviv’de. Alandan merkeze gitmek için yaklaşık 150 grivni yani 20 lira gibi bir fiyat çıkartıyorlar. Fakat bunun yerine hava alanındaki turizm ofisinden sizin için taksi çağırmalarını söyleyebilir; fiyatı 80 grivniye kadar indirebilirsiniz.

Minibüs ya da troleybüs ile; Lviv hava alanından çıktığınız gibi bankların olduğu bölüme gidin. Orada hem minibüs hem de troleybüs durağı göreceksiniz. Sarı renkli 48 nolu minibüs Rynok Meydanı’na gidiyor. Biletler 4 grivni (56 kuruş ); 9 nolu troleybüs ise Ivan Franko Devlet Üniversitesi’ne gidiyor. Buradan Rynok Meydanı ise yürüyerek yaklaşık 7-8 dakika sürüyor. Troleybüsün biletleri ise 2 grivni (28 kuruş). Ağlıyor musunuz bana mı öyle geliyor?

Bu iki farklı numaralı araçlar sık sık geliyor. Ama hava alanından gelirken 9 numaralı troleybüs daha sık sefer yapıyor. Bu arada Lviv’de iki farklı 9 numaralı troleybüs var. Hava alanından merkeze giden 9 numaranın üzerinde Hava Alanı-Üniversite (Aеропорт-університет) yazmalı. Her ikisinde de biletler araç içinden alınıyor.

Araç içinde bilet alma olayı hangi yüzyılda kaldı evet. Avrupa’da olsak yemiştik cezaları ama Lviv öyle değil. Biletler içeriden alınıyor ve içeride zımbalayacağınız bir alet var. Bir tür delgeç aslında. Burada bileti kendiniz deliyorsunuz. Bunu yapmazsak bilet bir sonraki seferde geçerli olur mu diye hep düşünmüşümdür. Ama toplu taşıma içerisinde şoförün yanındaki para konulan yere direkt parayı koyuyor ve bilet ondan alınıyor. Yani delinmemiş bileti tekrar adama gösterme mevzusuna hiç girmedim. Zaten 20 kuruş fiyatı var diye dert çekmeyelim dedim ama hala merak ediyorum bu konuyu.

Lviv Gezi Rehberi

Lviv gezilecek yerler hem merkezde hem merkeze yakın yerlerde hem de Lviv’in biraz dışında olmak üzere üç grupta toplanabilir. Lviv’in küçük bir şehir olduğunu ve merkeze uzak yerlere de yürüyerek gidilebileceğini hesaba katarsak kendisinin zahmetsiz bir kent olduğunu görürüz. Lakin Lviv merkezi yerleri ve uzak-yakın yerleri gezmek için 5 ya da 6 güne ihtiyaç duyuluyor. 2 gün gezip copy paste yapmayalım lütfen.

LVİV GEZİLECEK YERLERİN YANLARINDA KİRİL ALFABESİ YAZILIŞLARI VAR. ONLARA TIKLARSANIZ KONUMLARINI GÖREBİLİRSİNİZ.

1) Lviv Meydanları ve Sokakları

Lviv gezilecek yerler için merkezi ve merkeze biraz mesafede olan yerleri aynı güne sığdırmak zor olmayacaktır. Zira en uzak yerlere hiç araç kullanmazsanız, yani yürüseniz bile yarım saatte ulaşmak mümkün. Biraz daha şehir dışına çıkmak isteyenler alternatif rotaları da yazı sonunda bulabilir.

Lviv Rynok Meydanı – Ринок 

Lviv’in Taksim Meydanı olan Rynok (evet benzeteceğim elbette), Lviv gezilecek yerler listesinin başlangıcını oluşturuyor. Kelime anlamı pazar yeri ve çember olan rynok’tan adını alan meydan, 14. yüzyılda aldığı bu ismi günümüzde de koruyor. Rynok Meydanı, yuvarlak bir alana sahip ve alan içerisinde 50 tane mimari önemi olan bina bulunuyor. Bu binaların vakti zamanında geçerli olan Rynok kuralları çerçevesinde asla 3 pencereden fazlasına sahip olmaması gerekiyormuş. Gittiğinizde inceler ‘aaa hakkat hepsinde 3 pencere var’ dersiniz. Birçok cafe, müze, dükkan da Rynok Meydanı’nda bulunuyor. Taksim Meydanı olan Rynok’un İstiklal Caddesi de Ruska Caddesi. Rynok Meydanı’na bağlanan ve tramvayın geçtiği bir cadde. Rynok’tayken tramvay yolunu takip ederseniz ara sokakları keşfetmek için ipuçları bulabilirsiniz.

Lviv Svobody Caddesi – Свободи

Opera Binası’na bağlanan ana yolun büyük caddesi Svobody Caddesi olarak geçiyor. Opera Binası’na sırtınızı verip yol boyu yürüdüğünüz cadde burası. Lviv’in merkezi noktası hatta ‘işte burası Lviv’ denilen ilk yer. Benim de Lviv’de karşılaştığım ilk merkezi yer burası oldu. Oteli bu cadde ile belirleyip buluşma noktalarını bu cadde üzerinde ayarladık Lviv gezisi boyunca. Bir ucunda Opera Binası, bir ucunda Meryem Ana heykeli var. İkisinin ortasında ise yazar ve şair olan Taras Grigoroviç Şevçenko heykeli bulunuyor.

Lviv Virmenski Caddesi – Вірменські

Lviv’de Ermeni popülasyonu özellikle geçmişte hatırı sayılır derecedeymiş ve yoğun olarak yaşadıkları yer Virmenski Caddesi imiş. Bu yüzden halk arasında burası ‘Ermeni Sokağı’ olarak da biliniyor. Bence Lviv’in en karakteristik sokağı. Cadde boyunca renkli evleri, Armenian Cathedral ve Armenian Courtyard civarını gezmek mümkün. Ayrıca birkaç çok iyi cafe de bu sokakta yer alıyor. Bunlardan biri de Dzyga Art Gallery. Hem bir sanat galerisi hem de jazz konserlerinin verildiği Dzyga Art Gallery’de hemen her akşam jazz konserleri oluyor. Tıpkı Dzyga Art Gallery gibi Green Sofa Gallery de Virmenski’daki sanat galerisinden bir diğeri. Bu bakımdan Lviv gezilecek yerler arasında Virmenski olmazsa olmazlardan.

Lviv Shevchenka Caddesi – Шевченка

Lviv’in Nişantaşı’sı da Shevchenka Caddesi. Ortasından bodur ağaçların geçtiği yol oluyor kendisi. Bunu böyle ezberliyoruz. Sağlı sollu dükkanlar var ve tek sıra halinde mimari güzelliğin örneği evler sıralanıyor. Lviv Filarmoni Orkestrası bu caddenin yakınında kalıyor. Ayrıca cadde üzerinde Lviv’in en ucuz yemekçici Puzata Hata ve Lviv’in adeta Markiz Pastanesi olan Veronica bulunuyor.

2) Binalar, Kaleler, Kuleler

Lviv gezilecek yerler listesine binaydı kaleydi kuleydi almak isteyenler olabilir. Bunların bazıları manzara niyetine gidilen bazıları da tarihi özelliği olan yerler. Manzara için gitmek çok gerekli mi? 2 gün gittiyseniz çok da gerekli değil, ama 5-6 gün gitmişseniz eh bir şey kaybetmezsiniz. Görünüz.

Lviv Town Hall (Ratusha Kulesi) – Ратуша

Rynok Meydanı’nda yer alan ve Belediye Binası olarak kullanılan binaya sebebi ziyaretim, tepesinde yer alan Ratusha Kulesi’ne çıkıp Lviv’e tepeden bakmak. UNESCO tarafından korunan Belediye Binası, Ukrayna’nın en yüksek belediyesi olma özelliğine sahip. Belediye Binası’nda bulunan ve yüksekliği 65 metre olan Ratusha Kulesi’ne çıkmak için 408 basamak çıkmak gerekiyor. Basamaklar dik ve dar. Benim gibi komplo teoricisi biriyseniz ‘ulan bu merdiven kaç yüzyıldır insan taşıdı ya ben bastığımda çat diye kırılırsa’ diye düşünüp hızlı hızlı çıkmaya gayret ederseniz. Sonra iki manzara görecem diye patates olursunuz. Ama o tepeden Story atılacak, o tepeye çıkılacak. Üstelik tırt bir manzarası olsa da… Bu arada basamakların bitimine yaklaştıkça Viyana’da üretilen ve tarihi 160 yıldan daha uzun bir süreye dayanan antik çanlı bir saat görülüyor. Bu saat, üretildiği yüzyıldan beri çalışmaya devam ediyormuş.

Vaktiyle sadece keşişlerin çıktığı ve orta çağın batıl inançları sebebiyle yerli halkın çıkmasına izin verilmeyen (çünkü saate şeytan yerleşebilirmiş, adamlar oturmuş ve inanacak bir şey olarak bunu bulmuş) Ratusha Kulesi’ne çıkmak için ücret ise 20 grivni.

Lviv Opera Binası

Lviv’de gezilecek ve içine girip bir iki oyun izlenecek yer elbette Lviv Opera Binası. Savaşta bile program aksatılmadan devam edilmiş ve özellikle zarar verilmemesi emredilmiş. Mimar Zygmunt Gorgolewski tarafından yapılan Lviv Opera Binası, Avrupa’nın en iyi opera salonlarından biri. Yeni Rönesans tarzında inşa edilen binanın hem dışı hem içi muhteşem. Ukraynaca mukraynaca anlamam demeyin.. Burada bir oyun izleyin. Ses düzeni muazzam. Üstelik bilet fiyatları küfür eder gibi çok ucuz. Küfür eder gibi diyorum çünkü İstanbul’da bir operaya en arka koltukta minimum 70 TL verdiğimi düşününce bu bir küfür oluyor.

Lviv Opera Binası’nda gitmeden önce seyahat planınıza uyan oyunlara göz atmak için bu linkten oyun takvimine bakabilirsiniz. Online bilet almanıza gerek yok mutlaka yer bulunuyor. Benim olduğum günlere denk geldiği için burada orijinali İtalyanca, alt yazısı Ukraynaca olan Aşk İksiri oyununu izledim. Biletimi en ucuz yerden ama sahneyi de direkt gören bir yerden aldım ve fiyatı 50 grivni (1.75 euro, 7 TL) idi. Başka da sözüm yok.

Potocki Sarayı – Палац Потоцьких

Lviv gezi rehberine alınası bir yer olan Potocki Sarayı’mda ikinci bir Medici vakası ile karşı karşıya kalmanız muhtemel. Potocki ailesine ait bu saray, soyluların ‘bizim neden sarayımız yok yav’ ürünü. Lviv Art Gallery olarak da bilinen (bu arada isimle başka bir galeri de var) Potocki Sarayı’nı gezmek mümkün. Saray red, blue ve mirror hall olarak 3 bölümden oluşuyor.

High Castle – Високий замок

Lviv’in turistik manzara izleme noktası tıpkı Belediye Binası’nın kulesi gibi çıkarken pert olup ‘bu mu olm manzara’ dedirten bir yer. Cümle içinde castle geçtiğine aldanmayın, ortada kale male yok sadece Ukrayna bayrağının dikili olduğu bir tepecik var. Şu an 13. yüzyıldan kalma kale kalıntılarını çevrede görebilsek de o dönemlerde burada bir kale varmış. High Castle, Lviv’in en yüksek noktası. Deniz seviyesinden 413 metre yükseklikte ve kaleye çıkmak için 408 basamak tepmek gerekiyor. Sonucunda çok da bir manzara görecek değilsiniz ama adettendir diye çıkmak isterseniz yine de engel olmayayım size. Çünkü dönüş yolunda güzel yerler keşfetmeniz muhtemel. High Castle’a direkt giden bir otobüs ya da tramvay yok. Biz Rynok Meydanı’ndan yaklaşık yarım saatlik bir yürüyüş sonrası kaleye vardık. Kale ziyareti ise ücretsiz.

Korniakt Sarayı (İtalyan Coutyard) – Палац Корнякта

1580 yılında yapılan Korniakt Sarayı Lviv gezilecek yerler arasındaki en sosyetik yer sanıyorum. Lviv’in en zengini olan şarap tüccarı Constantine Korniakt tarafından yaptırılan sarayın mimarları İtalyan olunca binanın tamamen Rönesans tarzında olması kaçınılmaz olmuş. Korniakt Sarayı’ndan başka Lviv’de birçok Rönesans tarzı eserin yapılmasını da sağlayan zengin abimiz Rynok’taki 3 pencereden fazlası yasak kuralını da 6 pencereli Korniakt ile yıkmış. Bu arada bu abinin ismi dikkatini çekti mi? Evet, kendisi Yunan.

Diğer bina, kale ve kule listesi ise şöyle;

• Bandinelli Sarayı – Бандінеллі
• George Hotel – Жорж Отель
• Gunpowder (Prokhova) Kulesi – Порохова

3) Lviv’in Müzeleri

Vakti olanlar, Lviv gezilecek yerler arasına bir iki müze de serpiştirebilir. Bunların bir kısmı ücretsiz, bir kısmının bir bölümü ücretsiz, bir kısmı ise ücretli müzeler. Ücret konusu zaten Lviv’de dert olmasın artık.

Black House – Чорна кам’яниця

Rynok Meydanı’nda yer alan ve meydandaki tek siyah renkli bina olan Black House’a, Ukrayna’da Siyah Taş deniyor ama turistik adı Black House. Rönesans mimarisi olan ve Peter Krasovsky tarafından 16. yüzyılda İtalyan iş adamı Tomaso Alberti adına yaptırılan Black House’un geçmişinde Lviv’in ilk eczanesi olması yatıyor. Günümüzde ise Black House’un giriş katında Lviv Tarih Müzesi yer alıyor. Peki Rynok Meydanı’ndaki tüm binalar renkliyken neden bu bina siyah? Aslında ilk yıllarında beyaz olan Black House’un mimarisinde kullanılan beyaz kurşundan taşlar, ışık ve hava ile zamanla oksitlenerek siyah renk almaya başlamış ve binaya bakım uygulanmaya uygulanmaya taşlar iyiden iyiye siyaha dönüşmüş. Diğer bir söylenti ise binanın yapımında yeşil ceviz kullanılması ve zamanla kararması. Bilmiyorum sallıyorlar mı artık.

Eczane Müzesi – Аптека

Lviv’in eczane konusunda uzman bir şehir olduğunu açıkça görüyoruz. Eczacılık, alternatif tıp üzerine kafa yormuş bir şehir burası. Bunun iyi bir örneği de Eczane Müzesi. Bilinen ilk ve tek eczane müzesi imiş bu müze. 1735 yılında eczacı bir asker olan Natorp tarafından kurulmuş. İlaç sanayisi olmadığı için o dönemde yapılan tüm ilaçlar bitkilerden hazırlanıyor. İksirler, merhemler vb gibi tüm ilaçlar müzede görülüyor ayrıca bildiğiniz zaman tüneline giriyorsunuz içeride. Giriş katı ziyaret etmek ücretsiz. Alt kattaki üretim yerini görmek iste 40 grivni.

İnteraktif Eczacılık Müzesi – Інтерактивний музей D.S.Таємна Аптека

LVİV’DEKİ GİZLİ YER ALTI ECZANESİ… İNTERAKTİF BİR ECZANE DENEYİMİ İÇİN LVİV’DEKİ EN ORİJİNAL ECZANE OLAN D.S.YE UĞRAMAK GEREKİYOR. FORMÜLLERLE İLAÇ YAPIMINI ÖĞRENİNCE MUTLULUK ŞURUBU YAPABİLİRSİNİZ 🙂 #DİJİTALSEYAHATNAME #LVİV #UKRAİNE

GİZEM – DİJİTAL SEYAHATNAME (@GZM_TRN)’İN PAYLAŞTIĞI BİR GÖNDERİ (2 MAY 2017, 00:18 PDT)

Lviv’deki eczacılık konusunu anlatmak yerine yaşamak gerekirin bir örneği de bu gizli yer altı eczanesi. İnteraktif bir eczane deneyimi için Lviv’deki en orijinal eczane olan D.S.ye uğramak gerekiyor. Formüllerle ilaç yapımının öğretildiği, çocuklar için atölyelerin yapıldığı eczanede bitkilerden mutluluk şurubu yapabilirsiniz.

Kayıp Oyuncak Müzesi (Yard of Lost Toys)

High Castle’dan yürüyerek aşağı inince sağ yol ayrımında kalıyor bu ilginç müze. Unutulan bir iki oyuncağı sahibi belki gelir alır diye bahçeye koyan apartman sakininin başlattığı bu olay gittikçe büyümüş ve bugün Lviv’in en otantik yeri olan bir yer halini almış. Sahibi bulur diye konan o ilk oyuncağın sahibi hiç gelmemiş. Ardından eklenen diğer oyuncaklar da apartman dışındaki insanların da desteğiyle belki bunların sahibi gelir diye bahçeyi oyuncakla doldurmaya başlamışlar. Bugün ise devasa bir oyuncak açık hava müzesine dönüşmüş.

Diğer gezilesi müzeler ise şöyle;

• Memorial Museum – Тюрма на Лонцького (Resmi sitesi)
• Arsenal Müzesi – Міськи́й арсена́л
• Lviv Tarih Müzesi – Львівський історичний музей
• Lviv Ulusal Müzesi – Державний природознавчий музей
• Folk Museum – Музей народної архітектури та побуту 
• Bira Müzesi – Львівський музей пивоваріння

4) Lviv’deki Dini Yapılar

Lviv gezilecek yerler arasında dini yapılar oldukça yer alıyor. Ermeni, Polonyalı, Ukraynalı karmasına sahip bir kent olması Lviv’de farklı dini kültürlerin harmanlanmasını sağlamış.

Bernardine Kilisesi – Бернардинський монастир

Orta çağ dönemine ait bir manastır olan Bernardine Kilisesi, Lviv’in en heybetli yapısı. 17. yy’dan kalma Rum Katolik Kilisesi olarak kullanılan Bernardine Kilise’si barok mimariye sahip ve hemen her gün ve akşam toplu ibadetlerin yapıldığı bir yer. Yani Lviv’de olduğunuz süre içerisinde burada bir vaftiz, ayin vb gibi geleneksel tören ya da ibadetlere denk gelmeniz olası.

Hlyniany Bernardine Kapısı – Глинянська брама

Bernardine Kilise’si etrafı boyunca İstanbul Yedi Kule Zindanları’nı andıran surlar özünde kilisenin de içinde olduğu bir manastır. Savaş döneminde takviye yeri olarak kullanılmış ve bahçesinde genel itibari ile huzur verici bir dinginlik olduğuna inanılmış. Aziz Bernardino keşişlerinin simgelendiği süslemeleri, Meryem Ana, Havari Peter ve Paul heykellerini görmek mümkün. Lviv gezilecek yerler arasına alınması sadece bu özelliği sebebiyle değil. İçerisinde meşhur et restoranı da bulunuyor

Lychakiv Mezarlığı – Личаківський цвинтар

Mezarlık gezmek kulağa nasıl geliyor bilmiyorum ama Lviv gezilecek yerler arasında bir mezarlık var. Aslında buna dini açından bir sıkıntı yoksa heykel müzesi demek isterim zira mezarlıktan öte gerçek bir açık hava sanat müzesi kıvamında. Benim ilk mezarlık deneyimim Moskova‘nın ünlü Novodevichy Mezarlığı ile olmuştu. Nazım Hikmet, Tolstoy, Çehov, Gogol gibi isimlerin yattığı bu mezarlık adeta bir heykel müzesiydi. Belki onun kadar büyük ve bizim için klasikleşmiş isimleri ağırlamıyor olsa da Lviv Lychakiv Mezarlığı da Novodevichy Mezarlığı kadar etkileyici ve görülesi bir yer. Ve bence gece görülesi daha makbul. Gece gece mezarlık mı gezilir demeyin. Gece aydınlatması çok iyiymiş. Giriş fiyatları ise 20 grivni.

Ermeni Katedrali – Армянский кафедральный

Lviv gezilecek yerler listesine dini yapıları eklediğinizde es geçilmemesi gerekenlerin başında geliyor Ermeni Katedrali. Lviv’de Ermeni nüfusunun fazla olduğunu biliyoruz. Ermenilerin yaşadığı Virmenski Caddesi’ne bağlanan Ermeni Katedrali’nin özelliği Kars‘taki Ani Katedrali’nin mimarisi ile yapılmış olması.

Armenian Courtyard – вірменський дворик

Ermeni Kilisesi’nin arkasında yer alan avlu, Mons Pius Restaurant’ın da bulunduğu alan. 17. yüzyılın sonlarında Başpiskopos Hunaniyan tarafından yaptırılmış. Avluyu genelde gençler etkinlik amaçlı kullansa da avluda beş yüz yıllık parçalar bulunuyormuş.

Boim Şapel – Каплиця Боїмiв

Macaristan asıllı bir şarap tüccarı olan ve sonradan Ukrayna vatandaşlığına geçen George Boim tarafından yaptırılan Boim Şapel, Lviv’deki en farklı mimariye sahip yapı. Tasarımı Andrzej Bemer tarafından yapılmış ve 1615 yılında kutsal olarak ilan edilmiştir. Rönesans mimarisi etkisi olan şapelin dışı komple oyma heykellerle dolu. İçeride ise Boim Ailesi’nin fotoğrafı bulunuyor. Bir de İsa Heykeli’nin altındaki kubbenin şapelinde “Dur ve düşün! Senin derdin benimkinden daha mı büyük?” yazıyor.

Dormition Kilisesi – Корнякта і каплиця

Hemen önünde kitap ve ikinci el eşyaların satıldığı bir pazar kurulu olan Dormition Kilisesi bir Ortodoks Kilisesi. Rönesans tarzında inşa edilen ve Meryam Ana’ya adanan kilise, Korniakt Kulesi ve 3 Azizler Şapeli ile birlikte yan yana bulunuyor.

Dominican Kilisesi – Домініканський собор

Tepesinde ‘“Soli Deo Honor Et Gloiıa” yazan o kilise bu kilise efenim. Cümlenin anlamı sallamıyorsam  — “Sadece Allah’a şan ve şeref” demekmiş. Kitap pazarının hemen karşısında yer alan Dominican Katedrali ve Manastırı da Lviv gezilecek yerler arasında dini yapılar olacaksa bu da olmalı tarzında bir yapı. 12. yy’da yapılan ve Lviv’in en eski yapılarından biri olan Dominican Katedrali ve Manastırı, Ukrayna topraklarında ilk katoliklerden Dominiklilere ait kilise, barok tarzda inşa edilmiş.

St Peter And Paul Kilisesi (Jesuit) –  Петра й Павла

Lviv’in gizemli kilisesi St Peter And Paul imiş. Hatta Lviv’de bu kilisenin esrarengiz efsanelere sahip olduğu söyleniyor. Kilisenin altında bir mağara var. Bu mağaradan da kiliseye çıkılabiliyormuş. Bunun mantığı her şeyin yer altından yükseldiği düşüncesine inanılması. Kilisenin efsanesi ise bu mağaralarda bir keşişin ruhu hala dolaşır dururmuş. Sadettin Teksoy ile efsane kiliseler önümüzdeki hafta devam edecek…

Lviv’deki diğer gezilesi dini yapılar ise şöyle;

• Olha ve Elizabet Kilisesi – Ольги і Єлизавети
• St. George’s Kilisesi – Готель Жорж
• Jesuit Kilisesi – Петра й Павла
• Golden Rose Sinagogu – Голден Тайл
• St. Micheal’s (Carmelite) Kilisesi – Архистратига Михаїла

5) Lviv’in Parkları

Goethe’nin Lviv için söylediği “daha önce şehrin içinde parklar gördüm ama parkın içinde şehri ilk kez görüyorum” sözü de gerçekten boşuna değilmiş. Bunu kendi gözlerinizle görmek için Lviv gezilecek yerler listesine parkları almayı ihmal etmeyin.

Stryisky Parkı – Стрийский парк

Lviv’in genel anlamda yeşil bir şehir olduğunu söyleyebilirim. Şehir merkezinde ya da merkeze yakında bulunan dev parkları var. Evet bizim ülkemizde hasretini duyduğumuz şeyler bunlar. Lviv’in en büyük parkı Stryisky Parkı ise buna çok güzel bir örnek. Yürüyerek merkez Rynok’a biraz uzak olsa da tavsiyem buraya yürüyerek gitmeniz. Çok güzel sokaklardan geçip hatta Lviv’in en güzel caddelerinden geçip parka ulaşılıyor. Merkeze yürüyerek yarım saat uzaklıkta Stryisky Parkı, içerisinde heykellerin ama en çok sincapların olduğu bir park. Bu yüzden giderken yanınızda ceviz götürmeyi unutmayın.

Bohdan Khmelnytskyi Central Culture and Recreation Park (Kultura Park) – Парку культури

Stryisky Park’tan çıkıp 1-2 dakika yürüyünce karşımıza ilginç bir park daha çıkıyor. Sanki savaş yıllarından beridir kullanılmayan, böyle gizemli hayaletli bir park. Terk edilmiş gibi dursa da köpeğini gezdiren bir kadın ve top oynayan çocuklar görünce bir rahatlık geldi bize. Sovyet dönemlerini hatırlatan Kultura Parkı da tesadüfen denk geldiğimiz bir yer oldu. Bir zamanlar bu parkta Stalin ve Lenin heykellerinin bulunduğunu da belirteyim. Sonradan sökülmüş heykel. Park şimdilerde etkinliklerde kullanılıyor. Kışın bir şey yoktu ama yazın olma ihtimali var.

Ivan Franko Parkı – Парк ім. Івана Франка

Lviv’in merkezi ve meşhur bir diğer parkı da aynı adlı üniversitenin de karşısında bulunan Ivan Franko parkı. Ukrayna’nın en eski parkı olarak bilinen Ivan Franko’da 400 yaşında olduğuna inanılan ağaçlar bulunuyor.

Zamok Park – Високий замок

High Castle’a gittiyseniz bu parkı da görmüş olacaksınız. High Castle’dan inerken tahta merdivenli kısımdan inerseniz Zamok Park’a ulaşırsınız. Burası çok az da olsa 13. yüzyıl kalıntılarına sahip bir park. Ayrıca devasa birkaç ağaç var parkta.

Shevchenkivskyi Hai – Шевче́нківський гай

Lviv’in Etnografya Parkı, bir diğer adıyla Shevchenkivskyi Hai Parkı içerisinde 124 yapıt sergileniyor. Ukrayna köy yaşamının sergilendiği bir köy alanı olan parktaki ahşap kulübelerde yöresel kıyafetler ve eşyalar, el sanatları ürünleri gibi sergiler yer alıyor. Park içerisinde Boikivşçyna, Hutsulşçyna, Lemkivşçyna, Polissya, Volyn, Zakarpattya, Pokuttya adlı 8 yerleşim yeri geziye açılmış. Lviv’e 3 km mesafede bulunan parka gitmek için taksi tutmanız gerekiyor.

6) Lviv’de Alışveriş Yerleri

Konunun alışverişle bir ilgisi olmadığını baştan söyleyeyim. Tamam votka haricinde alışverişle bir ilgisi yok. Çünkü Lviv’de alışveriş yapmayı gerektirecek bir şey votka dışında ben bilemiyorum. Ama her zaman çarşı, pazar bir yeri kültürel anlamda tanımak için şahane aktivitelerdir. Bu yüzden Lviv gezilecek yerler içerisine birkaç alışveriş noktasını dahil edelim.

Krakivsky Rynok – Краківський Ринок

Lviv’deki en beğendiğim yerin bir mezbaha olması! Lviv’deki en büyük pazar ve alışveriş hali olan Krakivsky Rynok, Lviv eski banliyösü içerisinde yer alıyor. Bir kısmı devasa et kesim yeri ve kasap, bir kısmı kıyafet pazarı, bir kısmı sebze meyve, şekerleme, çay ve kahve satılan bir pazar olan Krakivsky Rynok’taki mezbahada çalışan kasapların tamamı ise kadın. Benim o an aklıma direkt İkinci Bahar’daki Kasap Melahat geliyor. Lviv’in en güzel fotoğraf çekim alanlarından biri burası. Her taraf babuşkalarla dolu. Fotoğraf çekmek için izin alıp biraz da iltifat ile tatlış bir kare çıkıyor ortaya.

Krakivsky Rynok, Nazi işgali sırasında yıkılan eski Yahudi Mezarlığı’nın bir kısmını da kapsıyor. Buraya tesadüfen geldik ama Lviv’in en ucuz alışveriş yeri olduğunu gördük. Marka ve Ukrayna’ya özgü çayları, kahveleri inanılmaz ucuz fiyatlara alabilirsiniz. Yine Ukrayna’ya özgü yöresel kıyafetler, kışın gidilmişse kalpak en ucuz burada bulunuyor.

Galitsky Rynok – Галицький Ринок

Bernardine Kilisesi’nin tam karşısında yer alan çiçekçinin sağındaki kapıdan girince Lviv’deki bir diğer açık hava alışveriş alanına ulaşılıyor. Daha çok çiçek, kıyafet ve ev eşyaları satılan Galitsky de Lviv’de gezilecek ve alışveriş yapılacak yerlerden biri. 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde ise burası bir nevi devasa bir çiçekçi kimliğine bürünüyor. Genelde bol bol lale bulacaksınız ve tek dal lalenin ücreti 20 grivni.

Vernissage – Вернісаж 

Lviv’in yöresel gezi duraklarından biri de Opera Binası’nın arkasında yer alan pazar alanı Vernissage. isminden de anlaşılacağı üzeri burası resim pazarı. Boy boy yağlı ve sulu boya ile ya da karakalem olarak yapılan resimler satılıyor. Tıpkı Bodrum’daki ressamlar sokağında olduğu gibi. Resim dışında magnet, kıyafet, hediyelik eşya gibi şeyler de satılıyor. Magnet alacaksanız buradan almakta fayda var. 10 ile 20 grivni arasında değişiyor magnetler ve dükkanların yarı fiyatına denk geliyor bu fiyatlar.

İkinci El Eşya ve Kitap Pazarı – Пам’ятник Іванові Федорову

Dormition Kilisesi’nin hemen önünde, Arsenal Müzesi’nin solunda kalan alanda ikinci el eşyalar, kitaplar, rozetler satılıyor. Lviv gezilecek yerler içerisinde en güzellerden biri burasıydı bana göre. Sovyet döneminden kalma rozetler ve armalar, Rusça kitaplar, ikinci el eşyalar ile dolu bir pazar. Pazarın tam orta yerinde bir elinde kitap tutan heykel Ivan Fyodorov’un heykeli. Kendisi ilk Rus matbaacısı. Heykel de Ruslar tarafından yaptırılmış.

Roksolana – Роксолана

Vernissage ile yan yana olan Roksolana Lviv’in lüks mağazalar AVM’si. Adeta Nişantaşı City’s Lviv şubesi. Ve fark ettiyseniz adı Roksolana. Yani? Yani Hürrem Sultan. Ukrayna Rohatyn doğumlu Hürrem Sultan’ın asıl ismini taşıyan bu avmde Versace, Ralph Lauren, Paul&Shark Inglot, Sofi gibi hem bilindik hem de Ukrayna’nın lüks markalarının olduğu dükkanlar var. Fakat burasının olayı yerin altındaki marketi. Çünkü içeride müthiş bir fırın var ve çok iyi hamur işleri çıkartıyorlar. Ayrıca diğer market ya da AVM’lerde bulunmayan şeyleri satıyorlar. Ben içkilerin bir kısmını buradan aldım ve fiyatları zaten Lviv’in geneli itibariyle aynı ucuzlukta. Yer altı gibi terası da güzel. Terasta Lviv manzaralı bir restoran var. Belki buranın fiyatları biraz daha yüksek olabilir onu bilemiyorum.

Forum Lviv – Форум Львів

Uzun kalınca insan ister istemez AVM özlüyor. İstanbul burnumda tütünce atıyorum kendimi AVM’ye. Lviv de küçük müçük ama AVM kondurmuş merkezi ve merkezden biraz uzak yerlere. Ola ki siz de bu hasreti çekerseniz merkeze yakın Forum Lviv’e gidebilirsiniz. Fiyatlar Türkiye’yle aynı hatta daha bile pahalı oluyor. En azından markalı giyim konusunda bu böyle. Rynok Meydanı’ndan yürüyerek 15 dakikada ulaşılabilen Forum Lviv, vakti olanlara önerilir. Onun dışında tırt bir yer. Ayrıca bu bana yetmez daha büyük AVM isterim diyen varsa biraz merkez dışı olan ama Lviv’in en büyük AVM’si olan King Cross Leopolis (Кінг Кросс Леополіс) de var.

Magnus – Магнус

Lviv alışveriş yerlerinde yine AVM mi hal mi belli olmayan ama favori marketlerimden birini bulduğum Magnus var. Opera Binası’nı biraz geçtikten sonra sol tarafta kalan Magnus, Batı Ukrayna’nın en iyi alışveriş merkezlerinden biri. Polonyalı mimar Felinsky tarafından 1912-1913 yılları arasında yapılan Magnus’un iç merdivenleri ve asansörü saray havasında. Ayrıca içindeki markette yine farklı şeyler bulunabiliyor. Elbette buradan da içki ve  bir Slav klasiği olarak İkra havyar aldım. Magnus dışında böyle enteresan şeylerin satıldığı bir başka market ise Auchan (Ашан).

Roshen 

Ukrayna menşeili çikolatacı Roshen, Ukrayna’dan eve hediye getirirken Alamanya’dan amcamlar geliyor efekti veriyor. Kiev merkezli çikolatacı Lviv’de de sokak sokak şube açarak zincire bağlamış. Hiçbir şey alınmasa da mutlaka içeri girip bir uğrayası geliyor insanın. Çok ucuz fiyatlarda çikolatalar var. Çikolatanın Bim’isin Roshen. (Evet ben de eve gelirken buradan çikolata aldım ama hiç gereği yokmuş)

7) Üniversiteler

Eğer Lviv’de bir iki üniversite görmek isterseniz onları da Lviv gezilecek yerler rotanıza ekleyebilirsiniz. Lviv, üniversite kalitesi açısından çıtayı yükseltmiş bir şehir. Benim kaldığım otelin alt sokağı üniversite kampüslerinden oluşuyordu. Burada okunur dediğim bir yer oldu Lviv. Bunu bir de Bologna için demiştim.

Ulusal Müzik Akademisi – Національна Музична Академія

Bizim Mimar Sinan Üniversitesi kıvamında bir sanat okulu burası. Fakat yalnızca müzik bölümü var. Lviv’deki üniversiteler Türkiye’deki gibi tek bir büyük kampüs içerisinde konuşlanmamış, her fakülte ayrı bir yerde. Mesela bir bina elektrik bölümü, bir bina edebiyat bölümü gibi ve bu binalar bağımsız yerlerde. Bu bina da tamamen müzik öğrencilerinin eğitim aldığı yer. Binanın dışından bile çello, keman, piyano sesleri duymak mümkün.

Ivan Franko Devlet Üniversitesi – Львівський національний університет імені Івана Франка

Bu üniversite Ukrayna’nın savaş tarihi boyunca eğitimini kesintisiz sürdüren en eski üniversitesi olması bakımından önemli. Lviv’in en önemli isimlerinden biri olan şair ve düşünür Ivan Franko’nun adını taşıyan üniversite Ukrayna’nın en iyi üniversitesi ayrıca.

8) Cafe ve Restoranlar

Lviv’in konsept mekanlar şehri olduğunu Lviv’de nerede ne yenir yazımda detaylıca anlattım. Bu mekanların içerisinde bazı mekanlar yeme içmeden öte gezilecek tarzda farklı yerler.

Manufactura – Мануфактура кави

Lviv’in adeta Kurukahveci Mehmet Efendisi olan Manufactura, birçok yerde şubesi bulunan bir zincir. Eğer benzersiz bir kahve deneyimi yaşamak istiyorsanız o zaman Rynok Meydanı’ndaki Manufactura’ya gitmeniz gerekiyor. Hotin Savaşı sırasında esir düşmüş Ukraynalı bir asker, Osmanlı askerlerinden kahve yapımını öğrenir. Ve o gün bugündür ülkenin geneline yaygın bir kahve kültürü oluşur. Bu kültürü devam ettiren en farklı yer ise Manufaktura. İlk katında kahvenin yapılışını görebildiğiniz bir atölye var. Hemen arkasında hediyelik eşya ve kahve satılan bölüm bulunuyor. Bu bölümü geçtiğinizde oturacak kısma geliyorsunuz ama üst katta oturmayıp merdivenlerden aşağı indiğinizde binanın altındaki kahve madenine ulaşıyorsunuz. Başınıza baretini takıp bu madende dolaşıyor ve ateş şovu ile yapılan kahveye tanık oluyorsunuz.

Handmade Chocolate – Львівська майстерня шоколад

Lviv’in meşhur çikolatacısı olan Handmade Chocolate, büyük bir binanın her katında ayrı bir sürprizle karşılıyor insanı. Alt katta çikolata yapımını görüyor, bir üstte çikolata satış yerine çıkıyor ve daracık merdivenlerini çıkıp üst kata geldiğinizde çikolata manyağı olmuş oluyorsunuz. Terasta manzara izleme yeri de var her ne kadar manzara bir şeye benzemese de.

Dim Legend – Дім легенд

Lviv gezilecek yerler arasında cafe ve restoranların olması tesadüf değil. Bunu Dim Legend ile görebiliyoruz. Binanın dıştan görünüşü size bir şeyler fısıldıyor zaten. Çalışanlarının sadece minik boylu insanlar olduğu mekanın içine girildiğinde çok farklı bir atmosferle karşılaşılıyor. İlk katta hediyelik ürünler satılan kısım görülüyor, merdivenleri çıktıkça her katta farklı temalar ile karşılaşılıyor. Üst katlara çıkıldığında ise terasa varılıyor ve Baca Süpürgecisi ile tanışılıyor. O da mı kim? Baca Süpürgecisi ve ailesi bir zamanlar şu an size bahsettiğim mekanda yaşamış insanlar. Bu ailenin yaşam tarzını ve o zamanların Lviv’inde yaşanmış St. George Hill, uçan araba gibi efsanelerini tema olarak alan mekanda Lviv masallarının yansımaları var.

Pravda Bira Tiyatrosu – Театр пива Правда

Eğer üzerinde Merkel ve Obama bulunan biralar gördüyseniz işte bunun müsebbibi aha bu mekan. Lviv’in en çılgın atan mekanı olan ve Lviv’de nerede ne yenir rehberinin zirvesinde yer alan Bira Tiyatrosu’nda biranın yapılışını görebilir, farklı biralar deneyimleyebilir ve her akşam sahne alan ekibi dinleyebilirsiniz.

Mazoşist Cafe – Мазох кафе

Lviv gezilecek yerler içinde dayak yeme konsepti üzerine kurulu Mazoşit Cafe de olmalı. Mazoşit bir cafe olsa da aslında içeride daha çok alkol var. Ama konu o değil. Konu içeriye girip girmemeniz. Çünkü giriyorsanız kırbaçlanmayı ya da tokatlanmayı göze aldınız demektir. İlk katında insanı çok hırpalamıyorlarmış ama duyduğuma göre diğer katlara giderseniz orada Allah ne verdiyse girişiyorlarmış. Bu arada hanımlar rahat olun, erkekler hırpalanıyor burada. Mekanın önündeki abi, mazoşizmi bulan Lviv’de doğup büyüyen Alman kökenli Leopold von Sacher-Masoc.

Gasova Lampa – гасова лампа

Gaz lambasının mucidine adanan Gasova Lampa’nın konsepti her şeyin gaz lambası şeklinde olması. Burası hem bar hem de cafe. Ama kahve yerine gaz lambası ve tüpler içerisinde servis edilen kokteylleri denenmeli.

Lviv Gezilecek Yerler İçin Alternatif Rotalar

Lviv merkezini gezdikten sonra eğer vaktiniz varsa bence mutlaka çevre şehirlere gitmelisiniz. Bizim Lviv seyahatimizde Lviv’e yakın birçok başka şehir de vardı. Burada dikkat edilmesi gereken Lviv’e ne zaman gittiğiniz oluyor. Çünkü bizim gibi kışın giderseniz farklı şehirlere gitme durumunuz biraz imkansıza yakın oluyor. Şayet gittiğiniz yerlerde konaklamayı düşünmüyorsanız o halde kış döneminde Lviv’den başka yere git-gel yapmak ulaşım saatleri açısından çok zor. Bizim listemizde Ivano Frankivsk, Hürrem Sultan’ın memleketi Rohatyn, Çernobil, Drohobych, Truskavets, Lutsk, Chernivtsi, Nikoloebv, Uzhgorod, Mukacheve ve Karpat vardı. Tabii ki kış dönemi hiçbirine gidemedik. Şehirler için bilet bakacaklar Poezdato‘ya ve GD Tickets‘a bakabilirsiniz. Karpat Turu için de Lviv merkezdeki acentalardan destek alabilirsiniz. Tam gün ya da yarım gün turlar halinde Karpat Turu yaklaşık 40-60 TL fiyatlarda. Turun en güzel tarafı nostaljik trenle gidiyor olmanız. Kameniçe Kalesi, Sinevir Gölü gibi birçok yeri bu turla görmek mümkün.

Lviv Gece Hayatı

Gece hayatının ‘hayat’ kısmına çok giremeyeceğim zira şu muhabbet beni ziyadesiyle baydı gençler. Benim gittiğim ve/veya haberdar olduğum bazı bar, alkolik mekanlar ve gece kulüpleri listesi aşağıda. Bu arada gece kulüplerine giriş ücretli ve birçok kulübün ayrıca striptiz bölümü var. Tabii buraya giriş için de ayrıca ücret ödeniyor. Barlar ise gariptir ki 22.00’a doğru canlı müziği bitiriyor. Bu yüzden 20.00’dan önce gidip masa kapmak lazım.

Barlar

• Pravda Bira Tiyatrosu – Театр пива “Правда
• Gasova Lampa (Gaz Lambası Konsepti) – гасова лампа
• Drunken Cherry (Sokakta, Ayakta Takılmalık) – П’яна Вишня
• Mazoşist Cafe (Kırbaçlı Tokatlı Konsept) – Мазох кафе
• Left Bank (Opera Binası’nın Altı) – Лівий берег
• Irısh Pub Dublin – Дублін
• Dyzga (Canlı Müzik, Jazz Tarzı Var) – Дзиґа

Kulüpler

• Rafinad – Рафинад Пипл Клуб
• Metro – Метро клуб (Daha Çok Türklerin Gittiği Kulüp. İşletmecisi de Türk)
• Fashion – Модний клуб (En İyi Kulüp Burası. Gündüz Restoran Gece Kulüp. Striptiz Bölümü Yok. Biraz Vittoria Havası Var)
• White Rabbit – Білий Кролик
• Anturaj – Антураж
• Deluxe 

Kültür-Sanat

• Opera Binası – Львівський Національний Академічний театр опери та балету
• Dyzga (Hemen her akşam Jazz var, ayrıca bir sanat galerisi burası) – Дзиґа
• Filarmoni Orkestrası- Львівської обласної філармонії (Benim gittiğim hafta konser yoktu ama bence mutlaka dinleyin. Hem Lviv Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencileri, hem de ünlü isimleri konser veriyor burada. Program için tıklayınız.)
• Voskresinnya – Воскресіння (Opera Binası’na alternatif mekan. Daha az oyun var, oradayken oyun yoktu ama denk gelirseniz gidin derim. Oyun programı için tıklayınız)

Teşekkür: Lviv’li arkadaşım Halyna’ya, önerileri için çook teşekkürler. Yemek tarifleri ile harikalar yarattığı Sincap Fırın adlı bloguna da göz atmanızı tavsiye ederim. Bir teşekkür de Lviv’de tanıştığımız Zoryana’ya. Gitmeden önce adını duyduğum ve tesadüfen sokakta karşılaştığım Zoryana size Lviv’i başka türlü gezdirir üstelik bunu çok iyi bir Türkçe ile yapar. 4 kişiye kadar olan gruplara saati 10 dolardan şehir turu yaptırıyor. Bence bir saat de olsa Lviv’i ondan dinleyin. Facebook’tan (zoryanas), mail ile zoryana-s@ukr.net ya da +380679381917 numaralı telefondan kendisine ulaşabilirsiniz.